[attachmentid=665]
ไ ม่ ค ว ร ค บ ค น พ า ล
ความฉิบหายย่อมขยายวงกว้างออกไป เมื่อคบหากับคนพาลมากไป จงอย่าได้สังคมกับคนพาลเลย เพราะการอยู่ร่วมกับคนพาลมีแต่ทุกข์ร่ำไป เหมือนการอยู่ร่วมกับศัตรู นั่นแหละ ชีวิตบนโลกย่อมมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เราหนีไม่พ้นความไม่แน่นอน บางครั้งจึงสมหวัง บางครั้งจึงผิดหวัง ซึ่งเป็นธรรมดาของโลกที่เราเรียกว่า โลกธรรม ๘ อันเป็นธรรมประจำโลก ยิ่งในสภาวะปัจจุบันนี้ สังคมและเศรษฐกิจมีความผันแปรสูง อย่าได้หวั่นไหวกัน ให้ตั้งใจทำความดีต่อไป ถ้าเราประกอบเหตุดี ผลที่ออกมาย่อมจะดีเอง เพราะฉะนั้นให้หมั่นสั่งสมบุญสั่งสมบารมีกันทุกๆ คน
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน ขุททกนิกาย ชาดก ว่า
อนตฺถา ตาต วฑฺฒนฺติ พาลํ อจฺจูปเสวโต มาสฺสุ พาเลน สงฺคจฺฉิ อมิตฺเตเนว สพฺพทา
อนตฺถา ตาต วฑฺฒนฺติ พาลํ อจฺจูปเสวโต มาสฺสุ พาเลน สงฺคจฺฉิ อมิตฺเตเนว สพฺพทา
ความฉิบหายย่อมขยายวงกว้างออกไป เมื่อคบหากับคนพาลมากไป จงอย่าได้สังคมกับคนพาลเลย เพราะการอยู่ร่วมกับคนพาลมีแต่ทุกข์ร่ำไป เหมือนการอยู่ร่วมกับศัตรู นั่นแหละ การเลือกคบคนเป็นสิ่งที่สำคัญมาก หากเราคบคนดี ชีวิตของเราก็จะดี มีความเจริญรุ่งเรือง อุปนิสัยที่ดีจะเกิดขึ้น เพราะคนดีหรือบัณฑิต จะคอยแนะนำสิ่งที่ถูกต้องดีงามเสมอ แต่ถ้าเราหลงไปคบกับคนพาลคนชั่ว ชีวิตจะหมองมัวตกต่ำ พบแต่ความเดือดร้อนทุกข์ยากลำบาก บางครั้งอาจทำให้เราต้องสูญเสีย ทรัพย์สินเงินทอง หรือแม้กระทั่งเสียชีวิต เพราะคนพาลจะแนะนำแต่สิ่งที่ผิดศีล ผิดธรรม เพียงเพราะเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตนเพียงฝ่ายเดียว โบราณจึงกล่าวเตือนไว้ว่า คบคนพาล พาลพาไปหาผิด คบบัณฑิต บัณฑิตพาไปหาผล
ดังนั้น หากจะคบกับใคร ต้องเลือกให้ดี เพราะธรรมดา คนพาลกับบัณฑิตนั้น มีนิสัยแตกต่างกันอยู่แล้ว ดังเรื่องของพระโพธิสัตว์ในกาลก่อน
*ในสมัยที่พระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติอยู่ในเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์บังเกิดเป็นพ่อสิงโต มีลูกสิงโตชื่อว่า มโนชะ สิงโตมโนชะได้รับการพร่ำสอนจากพ่อ ผู้สมบูรณ์ด้วยสติปัญญา และความไม่ประมาท จึงเติบโตเป็นสิงโตที่ดี ทำหน้าที่แสวงหาอาหารมาเลี้ยงบิดามารดาอยู่เสมอ วันหนึ่ง ลูกสิงโตออกหากินตามปกติ ได้พบกับสุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่ง ที่เที่ยวหาอาหารกินจนเพลิดเพลิน ไม่ทันระวังตัว จึงมาพบกับลูกสิงโตเข้า จะหนีก็หนีไม่ทัน มันจึงหาอุบายเอาตัวรอด โดยแสร้งหมอบลง แล้วคลานเข้าไปหาสิงโต สิงโตจึงถามว่า เจ้าคลานมาหาเรา มีธุระอะไรหรือสหาย สุนัขจิ้งจอกกล่าวว่า ข้าแต่นาย ฉันมีความประสงค์จะปรนนิบัติรับใช้ท่าน ลูกสิงโตไม่รู้เท่าทันเล่ห์เหลี่ยมของสุนัขจิ้งจอก จึงรับมันไว้ และพากลับมายังถ้ำที่อยู่ของตน สิงโตโพธิสัตว์ผู้เป็นพ่อเห็นดังนั้น จึงได้กล่าวห้ามปรามเตือนสติลูกว่า ลูกเอ๋ย ธรรมดาสุนัขจิ้งจอกทั้งหลายมักทุศีล มีบาปธรรม ชอบทำแต่สิ่งที่ไม่ใช่หน้าที่ ไม่มีประโยชน์ เจ้าอย่าเอาสุนัขจิ้งจอกมาเลี้ยงไว้ในที่อยู่ของเราเลย แต่ด้วยความที่ลูกสิงโตเป็นผู้อ่อนต่อโลก มองไม่เห็นภัย ที่จะเกิดขึ้นในภายภาคหน้า จึงยังคบกับสุนัขจิ้งจอกนั้นเรื่อยมา เมื่อสุนัขจิ้งจอกเอาอกเอาใจ ปรนนิบัติรับใช้ จนกระทั่งเห็นว่าลูกสิงโตพอใจแล้ว วันหนึ่ง มันอยากจะกินเนื้อม้า จึงพูดกับลูกสิงโตว่า ข้าแต่นาย ขึ้นชื่อว่าเนื้อดีที่อร่อยอย่างอื่น พวกเรากินมาหมดแล้ว ยกเว้นเนื้อม้าที่พวกเรายังไม่เคยกิน ท่านน่าจะตะครุบม้ามากินกัน สิงโตถามว่า เนื้อม้ามีอยู่ที่ไหน สุนัขจิ้งจอกบอกว่า มีฝูงม้าอยู่ที่ฝั่งแม่น้ำเมืองพาราณสี
จากนั้นสุนัขจิ้งจอกรีบพาสิงโตไปที่ริมฝั่งแม่น้ำทันที ขณะนั้นเอง คนเลี้ยงม้ากำลังต้อนม้าลงอาบน้ำ สิงโตกระโดดลงไปในน้ำตะครุบม้ามาได้ตัวหนึ่ง แล้วลากขึ้นมา นำกลับไปที่ถ้ำของตนเพื่อเลี้ยงครอบครัว เมื่อสิงโตโพธิสัตว์ กัดกินเนื้อม้าแล้ว ด้วยประสบการณ์ที่เหนือกว่า รู้ทันทีว่าเป็น ม้าที่เลี้ยงไว้ ไม่ใช่ม้าป่า จึงกล่าวตักเตือนลูกด้วยความห่วงใยว่า ธรรมดาม้าที่เลี้ยงไว้สำหรับใช้สอยของหลวง เป็นม้าต้องห้าม เพราะพระราชามีอาวุธมาก อาจจะรับสั่งให้นักแม่นธนูจัดการกับเจ้าได้ เท่าที่ผ่านมา สิงโตที่กินเนื้อม้าของหลวงมักอายุไม่ยืน ดังนั้น ต่อแต่นี้ไป เจ้าอย่าไปล่าม้าหลวงมากินอีก แม้พ่อจะกล่าวตักเตือนด้วยความปรารถนาดี ลูกสิงโตก็ไม่เชื่อ เพราะเชื่อมั่นในความสามารถของตน กอปรกับถูกสุนัขจิ้งจอกยุยง จึงไม่สนใจคำตักเตือนของพ่อ ยังแอบไปตะครุบม้าหลวงมากินเป็นประจำ เมื่อพระราชาสดับข่าวว่าม้าหลวงถูกสิงโตตะครุบไปกิน จึงทรงให้สร้างสระโบกขรณี สำหรับให้ม้าได้ลงอาบและดื่มน้ำภายในพระนคร แต่ถึงกระนั้น เจ้าสุนัขจิ้งจอกยังเกลี้ยกล่อมให้ลูกสิงโตไปตะครุบม้ามากินอีก พระราชาจึงทรงให้สร้างโรงม้าขนาดใหญ่ ให้คนหาหญ้าและน้ำมาให้ม้ากินในโรงม้านั้น ลูกสิงโตก็ยังปีนกำแพงกระโดดเข้ามาตะครุบม้าไปกินอีก พระราชาทรงกริ้วมาก จึงตรัสเรียกนักแม่นธนูมาดักยิง โดยให้สร้างป้อมไว้ชิดกำแพง ใกล้ทางที่สิงโตจะมา แล้วให้นักแม่นธนูขึ้นไปซุ่มอยู่บนป้อมนั้น วันรุ่งขึ้น สิงโตกับสุนัขจิ้งจอกออกจากถ้ำเพื่อจะไปล่าม้ากินอีก เมื่อใกล้จะถึงเมือง สิงโตบอกให้สุนัขจิ้งจอกรออยู่ที่ป่าช้านอกเมือง แล้วตนวิ่งเข้าไปในเมืองด้วยความเร็ว นักแม่นธนูเห็นสิงโตมีความเร็วมาก จึงคิดว่าเราจะไม่ยิงมันในขณะที่วิ่งเข้ามา แต่เราจะยิงในขณะที่มันเอาม้ากลับไป เมื่อสิงโตตะครุบม้าได้แล้ว มันเอาม้าขึ้นบนหลังทำให้วิ่งช้าลง นักแม่นธนูรีบยิงมันด้วยลูกศรที่แหลมคม ลูกศรปักเข้าด้านหนึ่งทะลุออกไปอีกด้านหนึ่ง สิงโตร้องคำรามด้วยความเจ็บปวด สุนัขจิ้งจอกได้ยินเสียงก็รู้ว่าสิงโตถูกดักยิง มันคิดว่าจะมีประโยชน์อะไรกับการคบเพื่อนที่กำลังจะตาย มันจึงรีบหนีไปทันที แม้ลูกสิงโต จะถูกลูกธนูยิงทะลุเช่นนั้น มันก็ยังอดทนข่มความเจ็บปวด ไม่ยอมทิ้งม้าลงจากหลัง วิ่งต่อไปจนกระทั่งมาถึงถ้ำ เมื่อมาถึงหน้าถ้ำก็สลัดม้าลง แล้วก็สิ้นใจตาย หมู่ญาติพากันออกมาดู สิงโตโพธิสัตว์จึงกล่าวเตือนใจว่า ผู้คบสัตว์ที่เลวเป็นปกติ จะไม่ประสบความสุขโดยส่วนเดียว จงดูมโนชะผู้นอนตายเถิด ผู้เชื่อฟังคำของสุนัขจิ้งจอกเจ้าเล่ห์ เราไม่บันเทิงใจ เพราะลูกมีเพื่อนที่เลวทราม จงดูมโนชะผู้นอนอยู่ ผู้ที่ไม่ทำตามถ้อยคำของผู้ที่เกื้อกูล ผู้ชี้ประโยชน์ให้ จะประสบอย่างนี้ เพราะไปคบเพื่อนที่เลวทราม ผู้ที่สูงส่งแต่คบหาผู้ที่ต่ำทราม จะเป็นคนเลวกว่าผู้นั้นทีเดียว เหมือนสิงโต ผู้สูงส่ง แต่คบหาสุนัขจิ้งจอกที่ต่ำช้า จึงถูกกำจัดด้วยกำลังลูกศร ฉะนั้น เพราะฉะนั้น การคบมิตรควรเลือกคบแต่บัณฑิต อย่าไปหลงเชื่อคนพาล ไม่เช่นนั้น เราจะต้องเดือดร้อนในภายหลัง ให้ทุกคนพึงใช้ปัญญา มองคนให้ออก ว่าเขาเป็นคนเช่นไร เป็นพาลหรือบัณฑิต มีคุณธรรมไหม เหมาะสมที่เราจะไปคบค้าสมาคมด้วยหรือไม่ ถ้าหากเป็นคนมีศีลธรรม เป็นสัมมาทิฏฐิ รักการประพฤติปฏิบัติธรรม มีความหนักแน่นในพระรัตนตรัย อย่างนี้ควรคบด้วย เพราะคบแล้วมีแต่ดีอย่างเดียว จะทำให้เรามั่นคงในพระรัตนตรัยยิ่งขึ้นไป เมื่อเลื่อมใสหนักเข้า ในที่สุดจะเข้าถึงธรรมกาย ซึ่งเป็นมิตรแท้ภายใน เป็นที่พึ่งและที่ระลึก อันสูงสุดของเราทุกคน
*มก. มโนชชาดก เล่ม ๕๙ หน้า ๒๑๖
Attached Files
-
MO1_04_A.jpg 42.63KB
30 downloads
