การเป็นบุตรที่ดี ย่อมมีความกตัญญูกตเวทิตา เป็นองค์ประกอบหนึ่ง
ความกตัญญู หมายถึง การที่เรารู้จักบุญคุณท่าน ว่าท่านให้เกื้อหนุน อบรมเลี้ยงดูเรามา ทำให้เราเติบโต ได้รับความรัก ความเอาใจใส่เอื้ออาทร และพ่อแม่ให้ความเมตตาแก่บุตรอย่างไม่มีข้อจำกัด
การกตเวทิตา หมายถึง การที่เราตอบสนองแทนคุณท่าน ซึ่งทำด้วยกันได้หลายวิธี การเป็นลูกที่ดีเชื่อฟังคำสั่งสอน ให้การเลี้ยงดูท่าน เอาใจใส่ให้ความรัก ไม่ทำร้ายทำลายท่าน ด้วยกาย วาจาใจ
อนึ่ง หลักธรรมในพุทธศาสนาตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ในมงคลชีวิต ได้สรรเสริญคุณของบิดามารดาว่ามีคุณหาที่เปรียบเปรยมิได้ เพราะท่านได้ให้เราเกิดและเลี้ยงดูเรา การได้เกิดเป็นมนุษย์ มีโอกาสได้ทำความดีให้ยิ่งขึ้นไป พ่อแม่ที่มอบชีวิตจึงมีบุญคุณมาก เราเป็นบุตรจักทำอย่างไรที่จะตอบคุณท่านได้อย่างไร ท่านก็ได้ชี้แนะวิธีเอาไว้ ดังนี้
![](http://www.pantip.com/cafe/chalermthai/topic/A7200600/A7200600-29.jpg)
แม้เราเป็นบุตรจักแบกบิดามารดาไว้บนบ่าทั้งสองข้างของตน แล้วเลี้ยงดูท่านไว้อย่างนั้น โดยที่ท่านทำธุระทั้งหลายอยู่บนไหล่ของเรา ทั้งการกิน การนอน ตลอดจนปัสสาวะและขับถ่าย โดยมิให้ท่านได้ลงจากบ่าเลย ทำเช่นนี้ตลอดทั้ง 100 ปี มิได้ขาดสักวันเดียว ถึงอย่างนี้แล้วก็ตอบแทนคุณบิดามารดาไม่หมด
แล้วเราจักตอบแทนคุณบิดามารดาอย่างไรจึงได้ชื่อว่ากตเวทิตาอย่างแท้จริง
พระท่านก็ว่า การจะตอบแทนคุณท่านให้ได้อย่างถูกต้อง ถูกวิธี ดีที่สุด ก็คือ... การที่เราสามารถปิดประตูอบาย เปิดทางสวรรค์ให้แก่ท่าน ให้ท่านได้มีสุขทั้งชาตินี้ ชาติหน้า ไม่ตกต่ำไปในทางมิชอบ เพื่อประโยชน์สุขของท่าน ในสุขที่แท้จริง ซึ่งมีวิธีการขั้นตอนง่ายๆ โดยไม่ต้องพึ่งพาทรัพย์วัตถุมาก เหมือนที่เราเข้าใจในปัจจุบัน ว่าการเป็นลูกที่ดีนั้น ต้องขยันขันแข็งทำมาหาเลี้ยง บางครั้งก็ให้ความสำคัญกับงานมากกว่าพ่อแม่ด้วยซ้ำ โดยอ้างว่า นี่แหละคือวิธีการตอบแทนคุณบิดามารดา
![](http://www.pantip.com/cafe/chalermthai/topic/A7200600/A7200600-30.jpg)
นอกจากเลี้ยงดูท่านอย่างดี ให้ความเคารพ วิธีการเป็นลูกที่ดีอย่างง่ายๆ โดยถูกวิธี ถูกหลักธรรม ก็คือ...
ขั้นที่1 หากท่านยังไม่เชื่อในบาปบุญคุณโทษ ว่าทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว ก็ขอให้บุตรได้ปลูกศรัทธานั้นเสีย ให้ท่านเกิดความเลื่อมใสธรรมในพุทธศาสนา ให้เคารพพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่งที่ระลึก เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ
ขั้นที่2 หากท่านยังไม่มีศีล ยังไม่รู้จักศีลก็ขอให้บุตรได้มอบเครื่องป้องกันการทำความชั่วนี้ให้ท่าน ช่วยแนะนำท่านว่า การฆ่าสัตว์นั้นเกิดโทษ การลักทรัพย์นั้นเกิดโทษ ให้ท่านได้รักษาอย่างน้อยศีล5
ขั้นที่3 หากท่านเริ่มศรัทธาในการทำความดี การละทำความชั่วแล้ว ท่านเริ่มรู้จักศีลแล้ว ก็แนะนำให้ท่านมีเมตตา บริจาคทาน ให้ใจท่านปล่อยวางจากทรัพย์ ให้เกิดความปิติที่รู้จักการให้ ให้ได้รับสุขในเบื้องต้น ใจก็ฟูขึ้นเมื่อเราได้เป็นผู้ให้ จิตใจได้สัมผัสความดีปลดเปลื้องจากความตระหนี่คับแคบ
ขั้นที่4 ให้ท่านได้ปฏิบัติธรรม ศึกษาธรรมมะ จนเกิดปัญญา ด้วยการเจริญสมาธิภาวนา และการเจริญสติ ได้นำหลักธรรมมาใช้ในชีวิต และสามารถนำปัญญามาใช้เป็นหลักดำเนินชีวิตได้ถูกต้อง
ทำอย่างนี้จึงเรียกได้ว่า เราเป็นลูกที่ดี สามารถปิดประตูอบาย เปิดประตูสวรรค์ให้พ่อแม่ได้
![](http://www.pantip.com/cafe/chalermthai/topic/A7200600/A7200600-31.jpg)
อนึ่งไม่ว่าลูกหญิงหรือลูกชาย ก็สามารถเป็นลูกที่ดีแนะนำตามขั้นตอนดังที่กล่าวไปแล้ว พาท่านไปทำบุญใส่บาตร พาท่านเข้าวัดฟังธรรม ปฏิบัติภาวนา ตามแต่อุปนิสัยของท่าน
หากท่านเป็นลูกชาย คำที่ว่า การบวชตอบแทนคุณบิดามารดา ให้พ่อแม่ได้เกาะชายผ้าเหลืองขึ้นสวรรค์ ก็มาจากหลักการตอบแทนคุณดังที่กล่าวไปนั้นแล คือ เมื่อพ่อแม่มาบวชให้เรา ท่านก็จักปลื้ม จิตใจเบิกบาน เราในเพศสมณะ ซึ่งเป็นผู้มีศีลพร้อม ก็สามารถเปิดใจ ชักชวนพ่อแม่ให้ประกอบความดีในข้อที่ได้กล่าวไปเป็นลำดับ ให้ท่านมีศรัทธา ให้ท่านมีศีล ให้ท่านได้มาทำบุญ และให้ท่านได้ปฏิบัติธรรมจนเกิดปัญญา ได้มาทำบุญกับพระลูกชาย พระลูกชายก็มีโอกาสที่จะมอบธรรมมะตอบแทนคุณในขณะที่บวชอยู่นั้นเอง
นี่แหละ คือการบวชเพื่อให้พ่อแม่ได้เกาะชายผ้าเหลืองขึ้นสรรค์ ผู้บวชต้องบริสุทธิ์ก่อน จึงนำธรรมไปบอกพ่อแม่ได้ แล้วตอบแทนคุณท่านให้ท่านได้ทำความดี ละความชั่ว ทำจิตใจให้บริสุทธิ์ บ่มเพาะหลักธรรมไว้ในจิตใจท่านตอนที่เราบวชนั่นเอง พ่อแม่เมื่อจิตเป็นกุศล ปลื้มปีติมากขณะวันปลงผม ลูกขออโหสิกรรม ถวายบาตร ผ้าไตรจีวร ได้มาถวายไทยธรรมกับพระลูกชาย ภาพเหล่านี้ ยามเมื่อท่านละโลก ก็จะเป็นกุศลนิมิตรเป็นภาพติดตาติดใจที่ได้ทำความดียามจิตใจชุ่มชื่น บุญก็จะพาท่านไปภพภูมิที่ดี
![](http://www.pantip.com/cafe/chalermthai/topic/A7200600/A7200600-32.jpg)
อีกประการหนึ่ง การบวช แม้จะเป็นการบวชระยะสั้นก็ได้ชื่อว่า เป็นผู้ต่ออายุพระศาสนา ได้มาปฏิบัติธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ได้ศึกษาธรรมมะ ได้อบรมขัดเกลาตัวเอง ได้ทำกิเลสให้เบาบางลง ขึ้นชื่อว่าเป็นพุทธบุตร ก็นับว่าตัวเราได้บุญมาก ได้ทำความดีให้ยิ่งขึ้น พ่อ แม่ ญาติพี่น้อง หมู่มิตร ที่ได้เป็นเจ้าภาพ ที่ได้อนุโมทนาในการบวชของเรา ก็จะได้อานิสงน์นี้ด้วย จักเริ่มได้ทำความดีจากเหตุในการบวชของเรา เมื่อยังมีประเพณีการบวชอย่างนี้ไปเรื่อยๆ ก็เท่ากับว่า เราหนึ่งคนก็ได้ให้คนหลายคนได้มาทำความดีเนื่องจากเราปรารภที่จะบวชนั่นเอง
ดังนั้น ลูกชายของพ่อแม่ที่ยังลังเล ไม่เข้าใจว่าบวชไปทำไม ก็ขอให้ตระหนักว่าเรามีโอกาสตอบแทนคุณท่านได้ด้วยการบวชตามที่กล่าวไป ถึงจะเกิดเป็นลูกหญิง หากเราตั้งใจเป็นคนดี ชักชวนพ่อแม่ให้หมั่นทำบุญทำกุศล ย่อมปิดอบาย เปิดสุขคติภูมิ นับว่าเป็นลูกกตัญญูกตเวทีได้เช่นเดียวกัน ลูกที่มีความตัญญู ย่อมเกิดสิริมงคลในชีวิต จะทำอะไรย่อมพบแต่ความเจริญรุ่งเรือง เป็นที่รักและเลื่อมใส เป็นแบบอย่างให้แก่ประชาคมโลก