คนดีจริงกับคนดีแต่พูด
ยญฺหิ กริยา ตญฺหิ วเท ยํ น กริยา น ตํ วเท
อกโรนฺตํ ภาสมานํ ปริชานนฺติ ปณฺฑิตาฯ
ทำสิ่งใดได้ จึงค่อยพูดถึงสิ่งนั้น ทำสิ่งใดไม่ได้ อย่าพูดถึงสิ่งนั้น
คนที่ทำไม่ได้ ดีแต่พูดนั่น พวกคนฉลาด เขากำหนดรู้ได้
(สุจจชชาดก ขุ.ชา.๒๙/๕๗๙)
วิธีสังเกตคนได้ดีอย่างหนึ่ง คือ การดูคำพูด คนดีแต่พูดมักพูดให้คนเคลิบเคลิ้ม พูดใหญ่โต พูดให้คนลุ่มหลง พูดเกินความจริง พูดเอาดีเข้าตัว คนดีจริง ทำได้จริงจึงค่อยพูด ที่ทำได้มากก็พูดแต่น้อย ที่ทำไม่ได้ก็ไม่โอ้อวด ไม่พูดเกินความจริง คนดีแต่พูด พูดไม่จริง ทำไม่จริง ทำไม่ได้ตามที่พูด ไม่นานความจริงย่อมปรากฏ ผู้คนย่อมรู้เท่าทัน ความเสื่อมเสียย่อมเกิดแก่เขา คนดีจริง พูดจริง ทำจริง ทำดีตามที่พูด ไม่นานผลงานย่อมปรากฏ ผู้คนย่อมสรรเสริญ ความเจริญย่อมเกิดแก่เขา กระทำให้เกิดผลงานดีกว่าสร้างวิมานกลางอากาศ
