มี 12 โพสต์ตอบกลับกระทู้นี้

[SmilingCat]

หลาย ๆ ท่านคงรู้จัก พระอภิธรรมดีแล้วนะครับ อภิธรรม แปลตรง ๆ ว่าธรรมอันยิ่งใหญ่ ในพระไตรปิฏก นั้น มีถึง ๔๒๐๐๐ พระธรรมขันธ์
นับว่ามากกว่าหมวดอื่น เนื้อหาก็ว่าด้วย จิต เจตสิก รูป นิพพาน ไม่มีตัวบุคคลเป็นปรมัตถธรรม
แนวทางนี้นำไปปฏิบัติเรียกว่าปริยัติ แต่ถ้าปฏิบัติได้ผลก็เป็นปฏิเวธ

ผมอยากถามหลาย ๆ เรื่องดังนี้


ทำไมใช้สวดพระอภิธรรมในงานศพ โดยไม่ทราบความหมาย

แนวทางของพระอภิธรรมสามารถนำไปปฏิบัติให้เกิดผล (ปฏิเวธ) ได้อย่างไร

แนวคิดขั้นพื้นฐานในการศึกษาพระอภิธรรมคืออะไร

[xlmen]

ทำไมใช้สวดพระอภิธรรมในงานศพ โดยไม่ทราบความหมาย

ความจริงถ้าคนที่เคยบวชเรียนมาอย่างจริงจังแล้วและยิ่งถ้าได้เคยไปสวดในงานศพมาก่อนและถ้าใฝ่ศึกษาถามพระอาจารย์โดยมากจะรู้ความหมายของบทสวดครับ เสียดายจริงๆ ที่ผมเองก็เคยบวชน้อยพรรษาไปนิดจวนจะไปถึงขั้นนั้น ทำให้ไม่รู้ความหมายของบทสวดพระอภิธรรมในงานศพครับ ผมทราบเพียงแค่ กุศลาธรรมา อกุศลาธัมมา อัพพยากตาธรรมา แค่นี้เองครับที่ผมรู้ความหมายของคำสวด

ขนาดคนบวชเรียนก็ยังไม่ค่อยจะทราบความหมายชัดเจนเลยครับ ยิ่งชาวบ้านหละก็ไม่ต้องห่วงเลยครับฟังกันไม่รู้เรื่องนั่งหลับกันเป็นแถวๆ หรือไม่ก็ทำหน้าเหวอไปเลยหละครับ 555+

แต่ในบางวัดตามต่างจังหวัดบางวัดก็มีการสวดบทพระอภิธรรมเป็นภาษาไทยก็มีนะครับ ผมเคยได้ยินพระสวดมาแต่จำไม่ได้ครับ

แนวทางของพระอภิธรรมสามารถนำไปปฏิบัติให้เกิดผล (ปฏิเวธ ) ได้อย่างไร

หัวใจพระอภิธรรมอย่างที่ทราบกันก็คือ จิ เจ รุ นิ จิต เจตสิก รูป นิพพาน ถือเป็นหัวใจหลักของพระศาสนาเลยครับ เมื่อมีรูปก็ต้องมีนาม มีนามก็ต้องมีรูป มีจิตก็ย่อมต้องมีเจตสิก จิตคือตัวรู้ เจตสิก คืออารณ์ที่มากระทบกับจิต เจตสิกดีก็อารมณ์ดี เจตสิกเสีย ก็อารมณ์เสีย มีใจที่ไหนก็ต้องมีกายที่นั่น แต่เมื่อจิตละวางความยึดมั่นถือมั่นในรูปแล้ว ไม่ยินดียินร้ายในเจตสิกที่มากระทบทั้งปวง มีใจเป็นอิสระจากเจตสิกที่เป็นบาปอกุศลที่จะเข้ามาบังคับบัญชาจิต จิตย่อมผ่อนคลายจากรูปคือกาย เข้าถึงปรมัตถนิพพานในที่สุด

แนวคิดขั้นพื้นฐานในการศึกษาพระอภิธรรมคืออะไร

ไม่มีอคติเอนเอียงหรือเข้าข้างตนเองในการศึกษา ไม่หูเบาเชื่อง่ายแม้ตนจะได้ศึกษาอภิธรรมมาจากพระอาจารย์รูปใดก็ตามที่ตนนับถือ มีใจรักในการศึกษา หมั่นค้นคว้าศึกษาและปฏิบัติ พิสูจน์ความจริงของพระอภิธรรมด้วยปฏิบัติบูชา

[SmilingCat]

หัวใจพระอภิธรรมอย่างที่ทราบกันก็คือ จิ เจ รุ นิ จิต เจตสิก รูป นิพพาน ถือเป็นหัวใจหลักของพระศาสนาเลยครับ เมื่อมีรูปก็ต้องมีนาม มีนามก็ต้องมีรูป มีจิตก็ย่อมต้องมีเจตสิก จิตคือตัวรู้ เจตสิก คืออารณ์ที่มากระทบกับจิต เจตสิกดีก็อารมณ์ดี เจตสิกเสีย ก็อารมณ์เสีย มีใจที่ไหนก็ต้องมีกายที่นั่น แต่เมื่อจิตละวางความยึดมั่นถือมั่นในรูปแล้ว ไม่ยินดียินร้ายในเจตสิกที่มากระทบทั้งปวง มีใจเป็นอิสระจากเจตสิกที่เป็นบาปอกุศลที่จะเข้ามาบังคับบัญชาจิต จิตย่อมผ่อนคลายจากรูปคือกาย เข้าถึงปรมัตถนิพพานในที่สุด

ครับ ขอถามต่ออีกนิดครับถ้าศึกษาพระอภิธรรมเพียงอย่างเดียวสามารถหลุดพ้นจากกิเลสได้หรือไม่

[xlmen]

ถ้าศึกษาพระอภิธรรมเพียงอย่างเดียวสามารถหลุดพ้นจากกิเลสได้หรือไม่

ถ้าศึกษาเพียงอย่างเดียวแล้วไม่ปฏิบัติ ปฏิเวธก็ไม่เกิดครับ แต่ถ้าศึกษาพระอภิธรรมแล้วปฏิบัติด้วย ก็สามารถหมดกิเลสเข้าถึงพระนิพพานได้ครับ ส่วนเรื่องที่ว่าจะบรรลุได้จริงหรือไม่นั้นเท่าที่พระอรหันต์ได้รจนามาท่านยืนยันว่าสามารถเข้าถึงได้จริงครับ ส่วนผมนั้นเป็นเพียงทรงจำคำสอนเท่านั้นครับคงต้องให้คุณทศพลพิสูจน์คำสอนนี้ด้วยตัวของตัวเองดูครับ

หลักการทดสอบว่าจิตมีกิเลสหรือไม่ก็คือ ถ้าอยากรู้ว่าจิตยังมีราคะ โทสะ โมหะอยู่หรือไม่ก็ต้องดูเวลาที่เกิดเจตสิกไม่ดีมากระทบจิตว่าจิตจะตอบรับในอารมณ์ไม่ดีหรือไม่ เช่น เห็นรูปสาวๆ แล้วกำหนัดหรือไม่ ได้ยินคำผุสวาจาแล้วจิตขุ่นมัวหรือเข้ามากระทบถึงใจหรือไม่ จิตรู้เกิดแล้วหรือไม่หรือยังมีคำว่าไม่รู้หลงเหลืออยู่

ข้อสุดท้ายที่เป็นการรู้เท่าทันเจตสิกโมหะนั้น จะต้องเป็นอธิศีล อธิจิต เพื่อให้เกิดอธิปัญญา แล้วอวิชชาคือความไม่รู้เท่าทันกิเลสจะหมดไปครับ

[CEO]

ปริยัติ->ปฏิบัติ->ปฏิเวธ จึงจะสำเร็จ

[SmilingCat]

ครับ สาธุ ครับ การศึกษาพระอภิธรรมนั้น ต้องมีการปฏิบัติธรรมจึงจะสำเร็จได้ นั่นคือ
การเมื่อปฏิบัติธรรมแล้วพิจารณาสภาวะธรรมจากพระอภิธรรมควบคู่ไปด้วยจึงจะได้ผล
ปฏิเวธ


ถ้าผมเปรียบเทียบพระอภิธรรมคือ หนังสืออ้างอิง TEXT BOOK คงจะไม่ผิดนะ

[ไชยานุภาพ ปราบหงสาวดี]

นอกจากนี้ พระอภิธรรมยังมีคุณในการเป็นเครื่องช่วยกำจัดอนุสัยกิเลส อันเป็นกิเลสอย่างละเอียดที่นอนเนื่องอยู่ในขันธสันดาน เนื่องจากพระอภิธรรมนั้น เป็นส่วนหนึ่งของ "ปัญญาสิกขา" ครับ

[หัดฝัน]

ความจริงแล้ว จะศึกษาเฉพาะพระสูตร พระวินัย หรือพระอภิธรรม หรือศึกษาทั้งหมดเลย แต่ไม่ปฏิบัติ ก็ไม่อาจบรรลุธรรมได้ครับ แต่ถึงแม้ศึกษาแค่บางส่วนแต่ลงมือปฏิบัติจริงจัง ก็บรรลุธรรมได้ครับ ดังเรื่องราวตัวอย่าง 2 เรื่อง
1. เป็นพระผู้เชี่ยวชาญคันถะธุระมาก (คือ เชี่ยวชาญด้านการศึกษาธรรมะ) มีลูกศิษย์ลูกหามากมาย ลูกศิษย์หลายคนปฏิบัติธรรมตามคำสอนของอาจารย์จนบรรลุเป็นพระอรหันต์ก็มาก แต่อาจารย์กลับไม่ได้บรรลุสิ่งใด วันหนึ่งพระพุทธเจ้าท่านต้องการเตือนให้ทราบ จึงทักท่านว่า "มาแล้วเหรอ ท่านใบลานเปล่า" "นั่งเถิด ท่านใบลานเปล่า" "ไปเภิดท่านใบลานเปล่า" ท่านได้สติจึงไปเรียนกับลูกศิษย์ที่ท่านสอนนั่นแหละ แต่ลูกศิษย์ก็ส่งต่อไปเรื่อยๆ จนถึงสามเณรอรหันต์ สุดท้ายท่านต้องไปเรียนกับเณร (เพื่อกำจัดความอวดดื้อถือดี ว่าเป็นครูเขาอาจารย์เขา) ในที่สุดจึงค่อยบรรลุธรรม
2. อีกตัวอย่างหนึ่ง เป็นเรื่องราวพระภิกษุผู้คิดสึก เพราะทรงจำธรรมะเพียงแค่บรรทัดเดียวก็ยังจำไม่ได้ (แสดงว่า ศึกษาอะไรไม่ได้) พระพุทธเจ้า เสด็จมาโปรด เนรมิตผ้าให้เช็ดมือไปเรื่อยๆ แล้วให้ท่องว่า "รโชหรณัง (ผ้าเช็ดธุลี)" ท่านท่องจนจิตเป็นสมาธิ ใจหยุดนิ่ง เห็นผ้าขาวเปื้อนคราบไคล แล้วพระพุทธเจ้าก็มาเทศน์ซ้ำ ใจน้อมสู่วิปัสสนา บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ โดยศึกษาธรรมะแค่คำเดียว(รโชหรณัง) อย่างนี้ก็มี

[ใสแจ๋ว]

ถ้าเราศึกษาพระอภิธรรมโดยแปลความหรือรู้ความแล้ว เราจะเข้าใจได้ว่า ที่มีบันทึกในพระอภิธรรมนั้นเป็นปฏิเวธธรรม คือผลของการปฏิบัติรู้เห็นการทำงานของจิตโดยละเอียดอย่างไรก็เอามาบันทึกไว้ ฉะนั้นการเรียนอภิธรรมให้เข้าใจต้องปฏิบัติควบคู่กันไป และต้องปฏิบัติในขั้นวิปัสสนาถึงจะพอทราบความตามบทพระอภิธรรมได้

หลวงพ่อวัดปากน้ำเทศในหัวข้อระดับพระอภิธรรมไว้หลายกันฑ์เลยในมรดกธรรมของหลวงพ่อวัดปากน้ำ ซึ่งมี 63 กัณฑ์เทศน์ลองไปหาอ่านดูนะครับ นั่นหมายความว่าวิชชาธรรมกายนี่แหละสามารถพิสูจน์เรื่องของพระอภิธรรมได้

ตามประวัติศาสตร์ พระอภิธรรมปิฎกนั้นมีข้อมูลว่า ภิกษุนิกายสรวาสติวาทินหรือพวกไวภาษิต(นิกายนี้เป็น หนึ่งใน 18 นิกายของเถรวาทในยุคหลังพุทธปรินิพพาน)เป็นผู้รจนาขึ้น พระมหาเถระที่สำคัญของนิกายนี้ คือพระมหาอุปคุต ต่อมาก็มีพระนาคเสน ฯลฯ นิกายนี้เคยรุ่งเรืองในอินเดียตอนกลางและตอนเหนือมาหลายร้อยปี นิกายนี้พอมีข้อมูลให้ศึกษาได้บ้างแต่ข้อมูลส่วนใหญ่อยู่ในพระไตรปิฎกของมหายาน นิกายนี้เชื่อว่า ธรรมของพระพุทธเจ้า เป็นเนื้อธรรมหนังธรรม ทุกอย่างเป็นดวง และมีความคล้ายคลึงกับวิชชาธรรมกายมาก ตอนหลังนิกายนี้รุ่งเรืองมากในสมัยพระเจ้ากนิษกะช่วงราว พ.ศ.600 ก่อนที่ตอนเหนือของอินเดียจะถูกนิกายมหายานเข้าครอบครอง และเมื่อนิกายมหายานเข้าครอบครองอินเดียตอนเหนือ นิกายสรวาสติวาทินก็ถูกนิกายมหายานกลืนเข้าไปด้วยทั้งๆ ที่นิกายนี้เป็นเถรวาทนิกายหนึ่ง อินเดียตอนเหนือจึงได้รับอิทธิพลของมหายานอย่างเต็มที่

[SmilingCat]

ขอบคุณทุกคำตอบครับตั้งใจอ่านดูแล้ว

ขอบคุณคุณใสแจ๋วที่ค้นหาแนวคิดและประวัติของพระอภิธรรมมาให้

คืออยากตั้งใจศึกษาดูและมันงงครับไม่รู้จับต้นชนปลายอย่างไร เพราะมันจะ
เป็นแบบท่องจำอย่างเดียว

และไม่รู้ว่าศึกษาพระอภิธรรมแล้วมีอานิสงส์อย่างไรบ้าง

[หัดฝัน]

น่าจะลองไปหาอ่านพระไตรปิฎก ฉบับประชาชน ของคุณสุชีพ ปุญญานุภาพ ก่อนจะดีกว่านะครับ เพราะท่านจะปรับระดับภาษาให้คนปัจจุบันเข้าใจได้ง่ายขึ้น จากนั้นเมื่อเก่งแล้ว ก็ค่อยศึกษาจากพระไตรปิฏกฉบับจริงไปเลย

[น้ำฝน มัชฌิมหญิงรุ่น14]

อืมเข้าใจแล้วละค่ะ

[ปัจเจกชน บนทางสายกลาง]

ได้เพิ่มความเข้าใจในเรื่องพระอธิภรรมได้ดีขึ้น กราบอนุโมทนาบุญครับ สาธุ