ทหารมะกันซุ่มฝึกผึ้งน้อยเป็นกองกำลังตรวจระเบิด

เอเจนซี - นักวิจัยอเมริกันยกนิ้ว "กล่องตรวจกลิ่น" จากการพัฒนาอันน่าอัศจรรย์ของบริษัทอังกฤษ ที่พยายามค้นหาวิธีดึงความสามารถในการดมกลิ่นของผึ้งมาใช้ตรวจหาวัตถุระเบิด ซึ่งกำลังเป็นภัยคุกคามสำคัญของกองกำลังอเมริกันในต่างแดน ตลอดจนถึงพลเรือนบริสุทธิ์ทั่วโลก

       นักวิจัยของอินเซนทิเนลของอังกฤษ ที่มีพนักงานเพียง 3 คน ได้พัฒนาอุปกรณ์ดังกล่าวขึ้นมา ซึ่งคาดว่าจะทำรายได้มากมายมหาศาล หากสามารถผลิตออกมาจำนวนมากเพื่อจำหน่าย ซึ่งคาดว่าจะทำได้ภายในหนึ่งปี

       "เทคนิคใหม่นี้อาจกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการต่อสู้กับการใช้อุปกรณ์ระเบิดแสวงเครื่อง (improvised explosive devices หรือ IED) ซึ่งเป็นภัยคุกคามสำคัญต่อกองกำลังอเมริกันนอกสหรัฐฯ รวมถึงพลเรือนทั่วโลก" ศูนย์วิจัยแห่งชาติลอสอลามอสในนิวเม็กซิโก (Los Alamos National Laboratory) สหรัฐฯ แถลงผ่านระบบออนไลน์เมื่อวันที่ 27 พ.ย.ที่ผ่านมา

       นักวิจัยอัศจรรย์กับความสามารถอันเป็นเลิศในการดมกลิ่นของผึ้งมานานแล้ว แต่ความพยายามก่อนหน้านี้ในการใช้ประโยชน์และ

ทำความเข้าใจความสามารถนี้ยังเป็นเรื่องที่พิสูจน์ไม่ได้ทางวิทยาศาสตร์

       อย่างไรก็ตาม เมื่อสามปีที่แล้ว สตีเฟน เจมส์ กรรมการผู้จัดการอินเซนทิเนล ต้องประหลาดใจอย่างยิ่งที่พบว่า ผึ้งรับรู้กลิ่นทุกกลิ่น ไม่ว่ากลิ่นนั้นจะเบาบางเพียงใด และนี่เองเป็นที่มาของไอเดียในการพัฒนาเครื่องตรวจจับระเบิดชนิดใหม่

       นักวิจัยของอินเซนทิเนลใช้เทคนิคของพาฟลอฟว่าด้วยการตอบสนองตามธรรมชาติของผึ้ง ที่ระบุว่า ผึ้งจะแลบลิ้นออกมาเมื่อได้กลิ่นน้ำหวาน โดยนักวิจัยสอนให้ผึ้งแสดงปฏิกิริยาเดียวกันเมื่อได้กลิ่นวัตถุระเบิด ไม่ว่าจะเป็นไดนาไมต์, ระเบิดพลาสติกซีโฟร์ หรือ TATP (triacetone triperoxide) ที่บ่อยครั้งใช้โดยมือระเบิดพลีชีพ และให้น้ำหวานเป็นรางวัล

       ปีที่แล้ว เจมส์เสนอไอเดียต่อสำนักงานโครงการวิจัยระดับสูงด้านกลาโหมของสหรัฐฯ (DARPA) ซึ่งสั่งการต่อให้ศูนย์วิจัยลอสอลามอสนำไอเดียของอินเซนทิเนลไปทดสอบ

       โครงการนี้มีชื่อว่า Stealthy Insect Sensor Project - SISP โดยอินเซนทิเนลแสดงให้นักวิจัยอเมริกันเห็นว่า สามารถฝึกผึ้งให้ดมกลิ่นสิ่งต่างๆ ได้ภายใน 10 นาทีเท่านั้น เทียบกับสุนัขตำรวจที่ต้องใช้เวลาฝึกถึง 3 เดือน

       หลังการฝึก ผึ้ง 3-4 ตัวจะถูกจับใส่ใน 'กล่องตรวจกลิ่น' ขนาดเท่ากล่องรองเท้า ที่วางอยู่บนขาตั้งพลาสติก จากนั้นจึงใช้พัดลมดูดกลิ่นผ่านท่อพลาสติกเข้าไปในกล่อง ซึ่งหากได้กลิ่นวัตถุระเบิด ผึ้งทุกตัวจะแลบลิ้น

       ภายในกล่องดังกล่าวยังติดตั้งกล้องวิดีโอตัวจิ๋ว เชื่อมต่อกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ใช้ซอฟต์แวร์ตรวจจับการเคลื่อนไหว โดยทันทีที่ลิ้นของผึ้งเคลื่อนไหว สัญญาณเตือนจะถูกส่งไปยังเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย

       เพื่อหลีกเลี่ยงความผิดพลาด ซอฟต์แวร์จะไม่ทำงานหากมีผึ้งเพียงตัวเดียวแลบลิ้น

       ไอเดียของอินเซนทิเนลก็คือ ติดตั้งกล่องตรวจกลิ่นนี้ตามจุดตรวจในสนามบิน สถานีรถไฟ หรือเป้าหมายการก่อการร้ายใดๆ ก็ตาม

       ภายหลังการทดสอบ ทิม ฮาร์แมนน์ ผู้เชี่ยวชาญด้านแมลงและหัวหน้าชุดตรวจสอบของศูนย์วิจัยลอสอลามอส ฟันธงว่า ฝูงผึ้งตรวจวัตถุระเบิดเหล่านี้น่าจะเป็นการลงทุนที่ง่าย ใช้ต้นทุนอย่างมีประสิทธิภาพ และประสบความสำเร็จที่สุดของDARPA จึงควรนำไอเดียนี้เข้ากระบวนการผลิตโดยเร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

       ขณะนี้ นักวิจัยของอินเซนทิเนลและลอสอลามอสยังกำลังช่วยกันหาวิธีใช้ประโยชน์จากผึ้งเพิ่มเติม เช่น ตรวจหาซากศพในอาคารร้าง หรือหายาเสพติดในสนามบิน

       นอกจากนั้น นักวิจัยยังพบว่า การให้กินคาเฟอีน ทำให้ผึ้งมีความจำดีขึ้น