![](https://images.dmc.tv/www/404.jpg)
|
![](https://images.dmc.tv/www/404.jpg) |
ภาพวาด จางเหิง บิดาแห่งเครื่องวัดแผ่นดินไหว |
|
![](https://images.dmc.tv/www/404.jpg)
|
ตามบันทึกระบุ เครื่องวัดของจางเหิง สร้างขึ้นจากทองแดงมีลักษณะคล้ายไหเหล้าใบใหญ่ มีเส้นผ่าศูนย์กลางถึง 2.7 เมตร แต่เนื่องจากเครื่องวัดแผ่นดินไหวเครื่องจริงของจางเหิงได้หายสาบสูญไป
รวมทั้งมีการเขียนอธิบายการทำงานของเครื่องวัดเครื่องนี้อย่างคร่าวๆ
ทำให้มีการตีความการทำงานภายในเครื่องวัดที่แตกต่างกันออกไป
ซึ่งแนวคิดและงานวิจัยที่มีอิทธิพลและได้รับการยอมรับมากที่สุดคือแนวคิดที่อธิบายว่า
ด้านในของเครื่องวัดฯ
ประกอบไปด้วยกลไกต่างๆ ได้แก่ เสาทองแดงเป็นแกนกลาง สัมพันธ์กับรางทั้ง
8 ซึ่งเชื่อมโยงกับปากมังกรทั้ง 8 ตัวภายนอกไห เบื้องล่างมีคางคก 8
ตัวอ้าปากรอรับไข่มุกเม็ดเล็กทำจากโลหะทองแดง
หากเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงในทิศทางใด
เสาทองแดงภายในไหจะเสียสมดุลและไปชนเข้ากับ รางด้านใดด้านหนึ่ง
ทำให้มังกรอ้าปากคายเม็ดทองแดงตกใส่ปากคางคก และเกิดเสียง
ทำให้ผู้คุมเครื่องทราบว่าแผ่นดินไหวนั้นเกิดขึ้น ณ ทิศทางใดและเวลาใด
โดยมังกรทั้ง 8 ตัวนั้นก็คือตัวแทนของ 8 ทิศนั่นเอง
ในบันทึกทางประวัติศาสตร์เคยระบุไว้ว่า
เครื่องวัดแผ่นดินไหวเครื่องนี้
เคยประสบความสำเร็จในการวัดแผ่นดินไหวครั้งรุนแรงที่มณฑลกันซู่
เมื่อค.ศ.138 ในครั้งนั้นมังกรประจำทิศตะวันตกเปิดปากคายมุก
ทำให้ผู้คุมเชื่อว่าทางทิศตะวันตกของเมืองลั่วหยังคงเกิดแผ่นดินไหว
แต่เมื่อสอบถามกลับพบว่าทางทิศตะวันตกของเมืองนั้นไม่มีแผ่นดินไหวแต่อย่างใด
ทำให้ชาวบ้านต่างพากันวิพากษ์วิจารณ์ว่าเครื่องวัดของจางเหิงเชื่อถือไม่ได้
กระทั่งหลายวันต่อมา ม้าเร็วส่งจดหมายมารายงานว่า เมืองหล่งซัน
(มณฑลกันซู่ในปัจจุบัน) ซึ่งห่างจากเมืองลั่วหยังไปทางตะวันตกอีกกว่า
1,000 ลี้เกิดเหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่
เหตุการณ์ครั้งนี้นับเป็นการพิสูจน์ถึงความแม่นยำและน่าเชื่อถือของเครื่องวัดธรณีไหวภูมิปัญญาจีน
แม้ว่าเครื่องวัดนี้จะทำได้แค่บอกทิศทางคร่าวๆ ของแผ่นดินไหวก็ตาม
แต่ก็นับว่าวิทยาการครั้งนี้ได้สร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่แก่วงการวิทยาศาสตร์โลกด้วย
|