เรียนรู้บริขาร
เรียนรู้บริขาร
อุปสมบท แปลว่า การเข้าถึง คือ การบวช เป็นศัพท์เฉพาะในพระพุทธศาสนา
บรรพชา (อ่านว่า บันพะชา, บันพะชา) แปลว่า การงดเว้นจากความชั่ว หมายถึง การบวชเป็นนักบวช
บรรพชา เดิมใช้หมายถึง การบวชเป็นนักบวชทั่วไป เช่น เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกบรรพชา สาวกบรรพชา และเรียกนักบวชเช่นนั้นว่า "บรรพชิต" แต่ในสมัยปัจจุบัน คำนี้ใช้เรียกเฉพาะการบวชเป็นสามเณรเท่านั้น ส่วนการบวชเป็นพระภิกษุเรียกว่า "อุปสมบท"
ความจริง การบวชเป็นพระภิกษุนั้นจะต้องผ่านขั้นตอนการเป็นสามเณรก่อนแล้วจึงอุปสมบท ดังนั้น จึงเรียกรวมกันว่า "บรรพชาอุปสมบท"
บริขาร (อ่านว่า บอริขาน) คือ เครื่องใช้สอยที่จำเป็นของพระภิกษุ ซึ่งมี ๘ อย่าง เรียกว่า "อัฐบริขาร" (อ่านว่า อัตถะ) แปลว่า บริขาร ๘ ประกอบด้วย
๑. สบง (ผ้านุ่ง)
๒. จีวร (ผ้าห่ม)
๓. สังฆาฏิ (ผ้าซ้อน)
๔. บาตร
๕. มีดโกน
๖. เข็ม
๗. ประคด/รัดประคด
๘. ธมกรก (ที่กรองน้ำ)
ศัพท์ต่างๆ ที่ควรรู้
- นมัสการ การทำความนอบน้อม, การทำความเคารพด้วยการยกมือไหว้
- เจริญพร คำเริ่มและคำรับที่ภิกษุสามเณรใช้พูดกับคฤหัสถ์ผู้ใหญ่และสุภาพชนทั่วไป ตลอดจนใช้เป็นคำขึ้นต้นและลงท้ายจดหมายที่ภิกษุสามเณรมีไปถึงบุคคลเช่นนั้นด้วย (เทียบได้กับคำว่า "เรียน" และ "ครับ" หรือ "ขอรับ")
- นิมนต์ เชิญ, เชื้อเชิญ (ใช้กับพระภิกษุและสามเณร)
- พระอุปัชฌาย์ พระเถระผู้เป็นประธานการบวชกุลบุตรในพระพุทธศาสนา
- อุปัฏฐาก ผู้บำรุง, ผู้รับใช้, ผู้ดูแลความเป็นอยู่, ผู้อุปถัมภ์บำรุงพระภิกษุสามเณร; ถ้าเป็นหญิงใช้ "อุปัฏฐายิกา"
- ทายก ผู้ถวายจตุปัจจัยแก่ภิกษุสามเณร, ถ้าเป็นเพศหญิงเรียกว่า "ทายิกา"
- ฆราวาส นัยแรกแปลว่า การอยู่ครองเรือน, ผู้อยู่ในเรือน ได้แก่ ชาวบ้านทั่วไปที่มิใช่นักบวช
ศัพท์ต่างๆ ที่ควรรู้
- ผ้าอาบน้ำฝน ผ้าที่พระภิกษุสามเณรใช้ผลัดเปลี่ยนเวลาสรงน้ำ (อาบน้ำ)
- จตุปัจจัย ปัจจัย ๔; สิ่งของสำหรับใช้สอยที่จำเป็นสำหรับภิกษุสามเณร ซึ่งภิกษุสามเณรต้องอาศัยเป็นอยู่ มี ๔ อย่าง ได้แก่ จีวร (ผ้านุ่งห่ม) บิณฑบาต (อาหาร) เสนาสนะ (ที่อยู่) คิลานเภสัช (ยา) (ในปัจจุบัน เงินที่ถวายพระหรือวัด ก็นิยมเรียกว่าปัจจัย)
- กุฏิ อาคารที่เป็นโรงเรือนหรือตึกอันเป็นที่อยู่พำนักอาศัยของพระภิกษุสามเณร
- กัป อายุของโลกตั้งแต่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ จนถึงเวลาโลกแตกสลายไป
- ภัตตาหาร อาหารสำหรับภิกษุสามเณรฉัน
- ฉัน กิน, รับประทาน (ใช้กับพระภิกษุและสามเณร)
- จำวัด นอนหลับ
- อาสนะ ที่นั่ง, เครื่องปูรองนั่ง
- สรง อาบน้ำ
บริขารเบื้องต้น
บาตร
จัวร
ประคด/รัดประคด
ผ้ารัดอก
อังสะ
สบง
บทความที่เกี่ยวข้องกับคู่มือนักเรียนเตรียมบวชสามเณร