ปัญญาคืออะไร

ปัญญาคืออะไร

โดย พระครูปลัดสุวัฒนโพธิคุณ (สมชาย ฐานวุฑโฒ)

คำถาม : ปัญญาคืออะไรจะทำอย่างไรให้เกิดปัญญาครับ

พระอาจารย์ : คุณโยมปัญญา คือ เครื่องรู้ทำให้เรารู้เห็นสิ่งต่าง ๆ ไปตามความเป็นจริงแบ่งได้เป็น ทางโลก และ ทางธรรม ทางโลกเราจะมีปัญญาได้เราจะต้องศึกษาให้เข้าใจเรื่องราวเหตุปัจจัยต่าง ๆ เช่นว่าพอรู้ว่า น้ำพอมีความร้อนก็จะระเหยขึ้นไปเป็นไอไปสู่อากาศแล้วก็ควบแน่นเข้ามาเป็นเมฆ แล้วพอมากระทบกับความเย็นเข้าก็จะกลั่นตัวเป็นฝนตกลงมาเป็นต้น พอเราเข้าใจหลักการอันนี้ เราก็จะรู้ว่าที่มาของพายุเป็นไง ที่มาของน้ำในแม่น้ำลำธารต่าง ๆ มาจากไหน ฝนมาจากไหน มหาสมุทรเป็นยังไง ทำไมถึงเค็ม ทำไมแม่น้ำ ลำธาร ถึงไม่เค็ม เราก็จะเข้าใจเชื่อมโยงไป มันเซาะแร่ธาตุมา มันมีเกลืออยู่บนบกแล้วก็ลงมหาสมุทรไป แม่น้ำลำธารไม่เค็มเพราะว่ามีฝนตกลงมาใหม่ ๆ มาเรื่อย ๆ แต่มหาสมุทรเค็ม เพราะว่ามันสะสมความเค็มอยู่อย่างนั้น ระเหยเป็นไอก็มีแต่น้ำขึ้นไปแต่เกลือทีละนิด ๆ มันก็อยู่ในมหาสมุทร นานๆ เข้ามันก็เลยเค็มอย่างนี้เป็นต้น ยิ่งเราเข้าใจเรื่องราวต่าง ๆ กว้างขวางมากเท่าใด รู้จักจับประเด็นในการขบคิดวิเคราะห์ต่าง ๆ ดีเท่าใด เราก็จะรู้เห็นสิ่งต่าง ๆ ตามความเป็นจริงได้มากเท่านั้น เกิดปัญหาขึ้นก็จะวิเคราะห์ต่อไปได้ ซึ่งฝากให้เราฝึกคิดโดยตั้งคำถาม 2 คำถาม คือ เห็นะไร ให้เราคิด 2 อย่าง 1.ทำไมจึงเกิดสิ่งนี้ขึ้นมา 2.แล้วมันจะทำให้เกิดอะไรขึ้นในอนาคต Why ทำไม กับ What Will Happen อะไรจะเกิดขึ้นในอนาคต 2 คำถาม จะกระตุ้นให้เราขบคิดไม่ใช่รับแต่ข้อมูล เพราะยุคนี้ข้อมูลท่วมโลก แล้วในด้านทางธรรมก็จะต้องตั้งใจนั่งสมาธิภาวนาให้ใจนิ่ง เราก็จะรู้เห็นสิ่งต่าง ๆ ตามความเป็นจริงอย่างแท้จริง ซึ่งสองอย่างนี้จะเสริมสานซึ่งกันและกัน เจริญพร