เจ้าเมืองไปเกิดเป็นพญานาค

ผู้มีบุญท่านหนึ่ง ท่านทำบุญไว้ในพระพุทธศาสนา หลังจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าดับขันธปรินิพพานไปแล้ว ท่านสั่งสมบุญกุศลไปเรื่อยๆ มีจิตใจฝักใฝ่อยู่ในบุญ ท่านทำบุญแบบชาวโลกและเข้าใจชีวิตในระดับหนึ่ง ท่านได้ทำบุญใหญ่ในพระพุทธศาสนาอยู่บุญหนึ่งนอกเหนือจากการตักบาตรและการบำรุงพระพุทธศาสนา คือ ท่านอุทิศผลประโยชน์ที่เกิดในแผ่นดินที่ครอบครองอยู่ โดยยกรายได้และผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นบนแผ่นดินนั้นให้เป็นของพระศาสนา แต่แผ่นดินไม่ได้ยกให้ ยังคงเป็นชื่อของท่าน เรียกว่า ที่กัลปนา ซึ่งนับว่าเป็นบุญใหญ่ในชาติอดีตที่น่าสนใจ เพราะผลประโยชน์ที่ต่อเนื่องกันมา

ต่อมาภายหลังท่านคิดเสียดายอยู่ในใจ เล่าให้ภรรยาฟังว่าน่าจะเอาเงินผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากที่ดินผืนนี้มาทำธุรกิจการค้าหรือไปทำอย่างอื่นจะดีกว่า ด้วยบุญใหญ่ตรงนี้ทำแล้วปลื้มตอนแรกแต่มาเสียดายในภายหลัง พอมาถึงภพในปัจจุบันนี้ บุญที่ท่านทำในพุทธศาสนากับอัธยาศัยดี จิตใจดี เป็นกันเอง อ่อนน้อมถ่อมตนและไม่ถือเนื้อถือตัว ทำให้ท่านมาเกิดในฐานันดรของเจ้าผู้ปกครองนครทางตอนเหนือของประเทศไทยซึ่งอยู่ในความปกครองของพม่าในปัจจุบัน

ต่อมาเมื่อจังหวะบุญบันดาล พี่ชายของท่านซึ่งเป็นเจ้าผู้ปกครองมีวิบากกรรมเก่ามาตัดรอน คือ กรรมปาณาติบาต ถูกลอบปลงพระชนม์ ท่านได้ขึ้นเป็นผู้ปกครองแคว้นแทน ท่านปกครองแคว้นดูแลทุกข์สุขของราษฎร ตัดสินคดีความต่างๆ บางครั้งต้องสั่งประหารผู้กระทำผิด แต่ท่านก็บำรุงพระพุทธศาสนา ทำบุญมากมาย

กระทั่งวันหนึ่งด้วยความเสียดายที่ติดมาทำให้บุญตรงนี้หมดลง ท่านตกจากผู้ปกครองแคว้น แล้วเข้ามาทำมาหากินอยู่ในประเทศไทย แต่บุญอื่นๆ ที่ท่านทำเรื่อยมานอกเหนือจากบุญที่กัลปนา ก็ยังส่งผลให้เป็นที่เคารพนับถือของทุกๆคน

แม้มาประกอบธุรกิจการค้าก็เหมาะสมตามกำลังบุญ มีกำไร มีขาดทุน แต่ท่านยังเป็นคนที่น่ารัก น่าเคารพ น่าเลื่อมใส กระทั่งถึงวันสุดท้ายของชีวิต คตินิมิตภาพที่ตัวได้กระทำทั้งบุญและบาป มาฉายให้เห็นคนเดียว

บางบาปท่านก็ไม่รู้ว่าเป็นบาปอะไร ดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ซึ่งท่านคิดว่าเป็นเรื่องธรรมดา นอกจากนี้ก็มีบุญบาปอีกมากมาย วนเวียนกันไป ภาพที่เห็นชัดคือการดื่มสุราเป็นหลัก และภาพอื่นก็ตามมาอีก ดังนั้นบาปอกุศลเลยเป็นชนกกรรมนำไปเกิดเป็นงูเหลือม

เหมือนกรณีของพระเจ้าอโศก ก่อนสวรรคต ทรงหมดเรี่ยวหมดแรง และนอนขยับตัวไม่ค่อยไหวแล้ว เกิดกุศลศรัทธาอยากสร้างมหาทานบารมีเป็นครั้งสุดท้ายก่อนตาย บอกให้มหาดเล็กผู้ใกล้ชิด เสนาบดี ให้เอาสมบัติในท้องพระคลังทำทาน แต่เหล่าเสนาบดีปฏิเสธที่จะทำตาม มีความเห็นว่าไม่เกิดประโยชน์ สูญเปล่า ควรจะเอามาทำนุบำรุงบ้านเมือง

ตอนนี้ท่านทำอะไรไม่ได้เพราะใกล้จะสิ้นพระชนม์อยู่แล้ว ทำให้พระองค์ทรงโกรธเคือง โลภะ โทสะ โมหะ ผสมกันถูกส่วนให้ไปเกิดเป็นงูเหลือม โดยโมหะจริตนำ อย่างอื่นก็ปนกันไป เริ่มต้นด้วยโทสะ เลยไปเกิดเป็นงูเหลือม แต่ว่าด้วยอานุภาพของพระลูกชายที่เป็นพระอรหันต์ไปโปรด จึงพ้นจากอัตภาพนั้น แล้วเสด็จไปดี

สำหรับเรื่องของท่านก็คล้ายกัน แม้นไม่ใหญ่ขนาดงูเหลือม เป็นงูธรรมดา เป็นงูหลายปีแล้ว แต่เป็นงูที่ที่มีสัญญาเก่าๆ ของความเป็นมนุษย์ เพราะบุญเก่าตามมาให้ช่อง ตัวเองพูดไม่ได้หรอก แต่รู้ว่าใครเป็นใคร รู้เรื่องราว

ท่านเป็นงูอยู่หลายปีมนุษย์ เมื่อหมดอายุขัย บุญส่งผลพาไปเกิดอยู่ในตระกูลของนาคอยู่ใต้บาดาล เป็นพญานาคระดับภุมมเทวาชั้นดีที่มีบริวาร สวยงดงาม มีวิมานทองสุกปลั่งกว่าของมนุษย์หน่อยหนึ่งแต่ไม่เปล่งเหมือนบนสวรรค์ อยู่ทางภาคเหนือ มีสมบัติอันเป็นทิพย์ที่เกิดขึ้นจากบุญของตัวเอง แล้วบุญของครัวครอบหมู่ญาติอุทิศส่วนกุศลไปให้ มีบริวารซึ่งเกิดขึ้นจากผู้ที่มีวิบากกรรมอย่างนี้ ตายแล้วไปเกิดเป็นบริวาร ท่านอยู่ตรงนี้กำลังมีความสุข สนุกสนานอยู่ในภพภูมิของนาค ก็ต้องไปสอนให้เจริญภาวนา รักษาศีลไปตามกำลัง เหมือนพระบรมโพธิสัตว์ภูริทัต คงจะเป็นนาคอยู่อีกยาวนานเหมือนกัน ก็เป็นสิ่งที่เหลือเชื่อแต่ก็เป็นความจริง

เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า กายมนุษย์มีไว้สร้างบารมี บุญบาปชิงช่วง ช่วงชิงกันอยู่ หมองกับใส ต้องสั่งสมความใสเอาไว้ ใสจนกระทั่งมั่นใจ ใสในระดับที่ปลอดภัย คือดวงใส องค์พระใสๆ พระธรรมกายใสๆ นั่นแหละปลอดภัยจากอบายภูมิและภพภูมิต่างๆ