โดย พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทัตตชีโว)เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMCคำถาม: ขณะนั่งสมาธิได้ประมาณ ๑๐–๑๕ นาที มักจะหลับเสมอ จะมีวิธีแก้ไขอย่างไรครับ ?
คำตอบ: ตื้อครองโลกซิลูก ตั้งใจนั่งไป แล้วก็แก้ไขไปในระหว่างนั้นด้วย เช่น สำรวจดูให้ได้ว่าทำไมเราจึงนั่งง่วง หลวงพ่อเองก็เคยนั่งง่วงเหมือนเป็นโรคชนิดหนึ่งติดต่อกันนานถึง ๑๐ ปี เสียเวลาไปไม่ใช่นิดหน่อย แต่ก็แก้ตกไปแล้วนั่งสมาธิแล้วชอบหลับการที่คนใดคนหนึ่งนั่งง่วงนั้น ไม่ใช่เรื่องแปลก ประหลาดอะไรสาเหตุของแต่ละคนไม่เหมือนกัน บางคนเพราะทำงานหนักจึงง่วง ซึ่งถ้าง่วงเพราะเหตุนี้ก็นั่งให้มันหลับไปเลย นั่งหลับคอตกไปอย่างนั้นแหละตื่นขึ้นมามันจะสดชื่น นั่งต่อได้อีกพวกหนึ่งไม่ใช่เป็นเพราะเหนื่อย แต่เป็นประเภทลูกหลานตาชูชก กินหนักไปหน่อย คือตะกละ ถ้าใครอยู่ในกรณีนั้น ตอนกินอาหารก็ระวังตัวสักหน่อย เห็นว่าอีก ๔-๕ คำจะอิ่ม ให้หยุดกินเสียแล้วดื่มน้ำสักแก้วหรือครึ่งแก้วตามไป ก็จะทำให้อิ่มพอดี กินอย่างนี้จะไม่ง่วงเหงาหาวนอน อีกพวกหนึ่งที่นั่งง่วงมักเป็นประเภทนอนดึกพวกนึ้ถึงจะนอน ตื่นสายเพื่อชดเชยก็ง่วง กรณีนี้ก็อย่านอนให้มันดึกนักก็แล้วกัน แก้ไขเอาที่ต้นเหตุดีกว่าอีกพวกหนึ่ง เป็นเพราะร่างกายอยู่ในอิริยาบถไม่สม่ำเสมอ เช่น บางวันนั่งมาก บางวันนอนมาก หรือเดินมาก อิริยาบถบางอย่างมากไป บางอย่างน้อยไป ไม่สม่ำเสมอ ถ้าเป็นกรณีนี้ก็ปรับเสียให้พอดีพูดง่ายๆ ให้ร่างกายได้พักผ่อน หรือว่าได้ออกกำลังกายเสียบ้าง และทำให้เป็นเวลาประจำอีกพวกหนึ่ง คือพวกที่ใจฟุ้งซ่าน ชอบร้องรำทำเพลง ชอบเล่นดนตรี พวกนี้เนื่องจากใจฟุ้งซ่านมาก ถึงเวลานั่งจึงหลับ เพราะฉะนั้นถ้าจะนั่งสมาธิให้ได้ดีละนะ สำหรับผู้ฝึกใหม่เรื่องการร้องเพลง การเล่นดนตรี เพลาๆ ลงเสียบ้าง ไม่อย่างนั้นก็นั่งง่วงหลับอยู่อย่างนี้แหละพวกที่ชอบเพ้อๆ ฝันๆ ดูแฟชั่นก็เหมือนกัน พวกนี้มักใจลอย ว่างๆ ก็นึกสร้างวิมานในอากาศ นึกว่าเป็นโน่นเป็นนี่ นั่งบิดอยู่หน้ากระจกสามรอบห้ารอบ อยากจะเป็นดารา พวกนี้พออยากจะนั่งสมาธิก็นั่งง่วง ทำไม่ได้ดีหรอก เพลาๆ เรื่องร้องรำทำเพลง เรื่องวิ่งตามแฟชั่นเสียก็แล้วกันบางคนมีเรื่องเครียดๆ ถึงเวลานั่งสมาธิเงียบๆ ก็เอามาคิดต่อคิดจนเพลีย จนง่วง ซึ่งต้องแก้ที่ต้นเหตุเป็นกรณีๆ ไปหลวงพ่อเองเมื่อเริ่มฝึกสมาธิ เคยง่วงอย่างหนักเป็นประจำต้องแก้ไขอย่างชนิดที่ไม่ค่อยมีใครเคยทำกัน สมัยแรกๆ ที่วัดพระธรรมกายยังไม่ค่อยมีใครมา หลวงพ่อก็ทำสะพานยื่นไปเหนือน้ำ ในคูน้ำของวัดแล้วไปนั่งสมาธิปลายสะพาน คิดว่าง่วงก็ให้มันตกน้ำไปเลย มันก็ตกซิ ตกแล้วก็ขึ้นมาใหม่ มันก็หลับต่อ ขัดใจขึ้นมาถึงขนาดนั่งแช่น้ำอยู่ในคูนั่นแหละ สร้างสะพานให้มันต่ำกว่าผิวน้ำ แล้วไปนั่งแช่น้ำอยู่ครึ่งเอว ขนาดนั้นยังหลับเลย คนมันจะหลับซะอย่างพระโมคคัลาน์ท่านก็เคยนั่งง่วงอยู่นาน ก่อนจะบรรลุเป็นพระอรหันต์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าต้องตรัสเทศน์วิธีแก้ไขให้โดยเฉพาะจึงแก้ตก พวกเราขณะนี้ไม่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาตามขนาบให้เพราะฉะนั้นแก้ๆ ฝืนๆ ไปมันก็ไปได้ของมันเอง ข้อสำคัญหมั่นนึกถึงองค์พระ นึกถึงดวงแก้วไปเรื่อยๆ ขึ้นรถลงเรือก็นึก โหนรถเมล์ก็ยังนึก นึกหนักเข้าก็จะได้เอง ตื้อครองโลกเท่านั้นจึงจะสำเร็จ ค่อยๆ ทำไปเถอะคำถาม: เวลานั่งสมาธิเมื่อสามารถทำใจให้นิ่งอยู่ตรงจุดศูนย์กลางกายได้มองเห็นวงกลมเป็นสีส้มสวยเคลื่อนเป็นระยะๆ แต่ไม่สามารถนึกถึงดวงแก้วที่ศูนย์กลางกายได้ จะนึกไว้ ตรงจุดนั้นได้ ก็ต่อเมื่อลืมตา ควรจะปฏิบัติได้อย่างไรคะ?
นั่งสมาธิแล้วเห็นวงสีส้มคำตอบ: เอาเถอะนะ ถึงจะเห็นแค่วงกลมสีส้ม ก็ไม่เป็นไรหรอกได้วงกลมนั้นอยู่แถวศูนย์กลางกายก็แล้วกัน ถ้าจะให้นึกได้ชัดๆ ตอนหลับตาต้องวางใจเบาๆ อย่าเพ่ง อย่าบังคับให้เป็นอย่างที่ต้องการ แล้วว่าเมื่อไรจะเป็น ข้อสำคัญขอให้รักษาวงกลมเอาไว้ได้นานๆ ตรงศูนย์กลางกาย ภาพนั้นจะชัดจะใสจะสว่างขึ้นมาเองตามลำดับ อย่าใจร้อน ค่อยๆ ทำไปนะ
http://goo.gl/WBXTN