Mobile Version
จากตอนที่แล้ว มโหสถกุมารได้แสดงปัญญาให้ปรากฏขึ้นอีกครั้ง โดยครั้งหนึ่ง ได้มีเหยี่ยวบินโฉบชิ้นเนื้อของคนขายเนื้อหนีไป มโหสถกุมารกับสหายพากันเล่นกันอยู่ในสนามกีฬา เห็นเหยี่ยวคาบชิ้นเนื้อบินผ่านมาก็พากันนึกสนุก จึงตกลงกันว่า จะแย่งชิ้นเนื้อจากเหยี่ยวนั้นมาให้ได้ จึงพากันวิ่งตามเหยี่ยวขู่ตวาดโห่ร้อง เพื่อให้เหยี่ยวตกใจปล่อยชิ้นเนื้อลงมา แต่ก็พลอยได้รับความลำบาก เพราะขณะที่วิ่งตามเหยี่ยวไป ได้สะดุดเข้ากับตอไม้บ้าง ตกหลุม ตกบ่อบ้าง แข้งขาถลอกปอกเปิก มโหสถกุมารเห็นเพื่อนๆลำบาก จึงร้องห้ามให้ทุกคนหยุดเสีย แล้วขออาสาไล่ตามเหยี่ยวนั้นเสียเอง
กล่าวจบก็วิ่งกวดไปโดยเร็วราวกับลมพัด โดยสังเกตเงาของเหยี่ยวที่พื้นดิน ไม่ช้าก็เหยียบเงาเหยี่ยวได้ แล้วตบมือร้องตวาดเสียงดังสนั่น ทำให้เหยี่ยวตกใจกลัวทิ้งชิ้นเนื้อแล้วบินหนีไป มโหสถมองดูเงาบนพื้นดิน เห็นชิ้นเนื้อหลุดลอยลงมาจากปากเหยี่ยว ก็รีบเอามือรองรับไว้ทันที
เหล่ากุมารฝูงชนที่ชุมนุมกัน ณ ที่นั้น เห็นความอัศจรรย์เช่นนั้น ก็พากันเปล่งเสียงโห่ร้อง ปรบมือเกรียวกราวด้วยความชื่นชม อำมาตย์ซึ่งเฝ้าดูมโหสถอยู่ห่างๆ เห็นความฉลาดเฉลียวของมโหสถกุมาร จึงเร่งส่งทูตไปกราบทูลเรื่องนี้แด่พระเจ้าวิเทหราชให้ทรงทราบ
ท้าวเธอทรงสดับคำกราบบังคมทูลนั้นแล้ว ก็ทรงโสมนัส ตรัสถามอาจารย์เสนกะว่า เท่านี้เพียงพอหรือยังที่เราจะรับตัวมโหสถกุมารเข้ามาเสียที ฝ่ายอาจารย์เสนกะก็คงกราบทูลค้านว่าขอให้รอดูต่อไปก่อน พระราชาทรงสดับคำของอาจารย์เสนกะแล้ว ก็ทรงจำยอมที่จะรอต่อไป
กาลต่อมา ครั้นย่างเข้าวสันตฤดู ฝนฟ้าเริ่มโปรยปรายสายธารา ทำพื้นดินให้ชุ่มชื่น ส่วนพื้นที่ลุ่มก็เจิ่งนองด้วยน้ำฝน ชาวนาชาวไร่พากันเริ่มงานไถเพื่อเตรียมหว่านข้าวกล้า
ชายหนุ่มคนหนึ่งในปาจีนยวมัชฌคามก็เช่นกัน เขาคิดว่าเมื่อฝนตกมากพอสมควรแล้ว เราจะได้เริ่มไถนาเสียที จึงไปซื้อโคจากตำบลอื่น นำมาเลี้ยงไว้ในบริเวณบ้านของตน
รุ่งขึ้นก็พาออกไปกินหญ้าที่ชายทุ่งแต่เช้าตรู่ เขานั่งอยู่บนหลังโค พอเหน็ดเหนื่อย ก็ลงมานั่งใต้โคนไม้ ครั้นผิวกายปะทะลมพัดอ่อนๆ ได้สูดอากาศบริสุทธิ์เย็นสบาย จึงผล็อยหลับไปครู่ใหญ่
ขณะที่กำลังนอนเฝ้าโคอยู่ใต้โคนต้นไม้นั่นเอง โจรคนหนึ่งบังเอิญผ่านมา เห็นเจ้าของโคหลับ จึงค่อยๆ ย่องเข้าไปใกล้ เอื้อมมือเด็ดดอกหญ้าแหย่ที่จมูกของเขา หวังจะทดสอบให้แน่ใจว่าชายผู้เป็นเจ้าของโคหลับสนิทหรือไม่ แล้วก็เป็นเช่นนั้นจริงๆ เพราะชายเจ้าของโคนั้นหลับสนิทเป็นตาย แม้จะถูกแหย่จมูกด้วยปลายดอกหญ้า ก็เพียงแต่จามหน่อยหนึ่ง พลิกตัวไปมา แล้วก็ม่อยหลับไปเช่นเดิม โดยหารู้ไม่ว่าเขาเตรียมจะขโมยโคของตนไปแล้ว
โจรสบโอกาสก็คว้าเชือกสนสะพายที่ผูกรั้งจมูกโคเอาไว้ นึกกระหยิ่มใจว่า “เจ้าหนุ่มนี่ขี้เซาจริง เขาลักโคของตนก็ยังไม่รู้ ช่างเป็นลาภของเราหนอ ที่ได้โคมาเปล่าๆ นี่ถ้าเอาไปขายต่อ ก็คงจะได้กำไรงาม” ว่าแล้วก็รีบจูงโคลัดเลาะไปตามแนวคันนาจนลับสายตาของชายหนุ่ม
หลังจากหลับไปพักใหญ่ ชายหนุ่มก็ตื่นขึ้นมาอย่างงัวเงีย แต่ครั้นมองไม่เห็นโคของตน ก็ลืมความง่วงไปเสียสิ้น ลนลานมองหาโคข้างโน้นข้างนี้ก็ไม่เห็น
ครั้นสังเกตเห็นรอยเท้าคนจูงโคก้าวเป็นทางยาวไปตามแนวคันนา ก็มั่นใจว่าต้องถูกโจรลักไปเป็นแน่ จึงตัดสินใจออกติดตาม เขาวิ่งไล่กวดอย่างไม่คิดชีวิต กระทั่งเห็นหลังโจรไวๆ ครั้นไปถึงตัวก็ขู่ตะคอกด้วยน้ำเสียงอันดังว่า “เฮ้ย แกจะจูงโคของข้าไปไหน เอาโคของข้าคืนมานะ ”
โจรแกล้งทำเสตีหน้าเซ่อ กล่าวตอบว่า “นี่แกพูดอะไร โคของข้า ข้าก็จะนำมันไปเลี้ยงสิ เอ็งเกี่ยวอะไรด้วย”
ชายเจ้าของโคไม่ยอม ยืนยันจะเอาโคของตนคืนให้ได้ จึงตะโกนด่าว่า “ไอ้หัวขโมย โคนี่ของข้าต่างหาก เอ็งมาตู่เอาเสียเฉยๆอย่างนี้ เดี๋ยวจะต้องเห็นดีกัน”
ฝ่ายโจรแม้จะถูกเขาจะก่นด่าเช่นนั้น ก็ทำหน้าให้หนาเข้าไว้ตามวิสัยโจร ยังคงอ้างกรรมสิทธิ์ในโคตัวนั้นอย่างไม่ลดราวาศอก
เมื่อต่างฝ่ายต่างก็ไม่ยอมกันและกัน ต่างก็อ้างว่าเป็นโคของตน ใช้ฝีปากเข้าห้ำหั่นบอกว่าตนเท่านั้นเป็นเจ้าของ จึงต้องเดินเถียงกันไปด้วยสีหน้าเคร่งเครียด จวนเจียนจะลงไม้ลงมือใส่กัน
มหาชนได้ยินเสียงชายทั้งสองวิวาทกัน ก็มายืนมุงดูกันจนแน่นขนัด มโหสถบัณฑิตได้ยินเสียงเอ็ดอึง จึงให้เรียกคนทั้งสองมาในศาลา พอได้เห็นหน้าตาและกิริยาของคนทั้งสองอย่างชัดเจน ก็รู้ทันทีว่า ใครเป็นโจร ใครเป็นเจ้าของโค แต่ต้องการจะสอบสวนให้กระจ่าง ทำความจริงให้ปรากฏแก่มหาชน จึงเริ่มถามว่า “ท่านทั้งสองวิวาทกันเรื่องอะไร”
บุรุษผู้เป็นเจ้าของโครีบกล่าวขึ้นว่า “นายท่าน กระผมซื้อโคตัวนี้มา แล้วนำไปเลี้ยงที่ชายทุ่งแต่เช้า ชายผู้นี้เห็นว่ากระผมเผลอหลับ จึงได้แอบลักโคของกระผมมา เมื่อตื่นขึ้นกระผมจึงไล่ตามชายคนนี้มา พอจับตัวได้ไล่ทันจึงขอคืน เขาก็ไม่ยอมให้ แถมยังตู่ว่าเป็นโคของเขาเสียอีก”
“ท่านแน่ใจหรือว่าเป็นโคของท่าน” มโหสถถามทดลองปัญญาบุรุษผู้เป็นเจ้าของโค
“แน่ใจสิ เจ้าของโคคนเก่าที่กระผมซื้อมา ก็อาจเป็นพยานให้ได้ แม้ชาวบ้านใกล้เคียงต่างก็รู้ว่ากระผมซื้อโคตัวนี้มาขอรับ”
มโหสถนึกในใจว่า บุรุษผู้นี้นับว่ามีปัญญาใช้ได้ทีเดียว แต่คงไม่ต้องลำบากตามไปจนถึงเจ้าของโคคนเก่า เดี๋ยวเราจะตัดสินให้กระจ่างใสต่อหน้ามหาชนทีเดียว จึงหันไปถามชายอีกคนหนึ่งว่า “เขาหาว่าท่านลักโคของเขามา ท่านจะว่าอย่างไร”
ชายที่เป็นโจรตอบว่า “นายท่าน โคตัวนี้เป็นของกระผม เจ้านั่นโกหก ท่านอย่าหลงเชื่อคำของมันง่ายๆ นะ”
มโหสถบัณฑิตจึงถามชายทั้งสองว่า “หากเราจะวินิจฉัยความของท่านทั้งสองโดยยุติธรรม ท่านทั้งสองจะยอมฟังคำวินิจฉัยของเราหรือไม่” ชายทั้งสองก็รับคำ
มโหสถคิดว่าการวินิจฉัยครั้งนี้จะต้องให้เป็นไปตามมติมหาชน จึงถามชายที่เป็นโจรก่อนว่า “ท่านให้โคของท่านกินและดื่มอะไร” “กระผมให้โคดื่มยาคู ให้กินงา แป้ง และขนมสด ขอรับ” โจรตอบ
โหสถจึงหันไปถามเจ้าของโคด้วยคำถามเดียวกัน ชายเจ้าของโคตอบว่า “กระผมให้กินหญ้าอย่างเดียวเท่านั้นแหละนายท่าน คนจนอย่างกระผม จะหายาคู งา แป้ง และขนมสด มาแต่ที่ไหน” ส่วนมโหสถบัณฑิตเมื่อได้ฟังดังนั้นแล้วจะตัดสิน ทำให้มหาชนหายสงสัยได้อย่างไรนั้น โปรดติดตามตอนต่อไป
พระธรรมเทศนาโดย : พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย)
http://goo.gl/CeXQN
พิมพ์บทความนี้
