ทศชาติชาดก เรื่อง มโหสถบัณฑิต ผู้ยิ่งด้วยปัญญาบารมี ตอนที่ 187

ทศชาติชาดก

เรื่อง มโหสถบัณฑิต ผู้ยิ่งด้วยปัญญาบารมี

ตอนที่ 187

 

 

 

    จากตอนที่แล้ว มโหสถได้เห็นพระพักตร์อันเศร้าสลดของพระเจ้าจุลนี จึงกราบทูลให้ทรงคลายกังวลว่า “ข้าแต่มหาราช พระองค์อย่าได้ทรงวิตกไปเลย พระเจ้าข้า ที่พระองค์ทำไปนั้นก็เพราะเหตุที่ทรงคบคนพาลนั่นเอง การคบมิตรชั่วย่อมให้โทษเช่นนี้แหละ ขอใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ทรงขอขมาพระราชาทุกพระองค์เสียเถิด จะได้ไม่มีเวรภัยต่อกัน”

 

    พระเจ้าจุลนีรีบตรัสขออโหสิกรรม แก่พระราชาเหล่านั้น พระราชาทั้งหมดทรงรับการขอขมาของพระเจ้าจุลนี และพร้อมเพรียงกันอดโทษให้พระองค์ด้วยความยินดี

 

    พระเจ้าจุลนีจึงทรงถือเอาโอกาสนั้น จัดให้มีงานพระราชพิธีเฉลิมฉลองภายในอุโมงค์นั้น ด้วยความรื่นเริงบันเทิงใจตลอดระยะเวลาเจ็ดวัน ก่อนที่จะเสด็จกลับคืนสู่พระนคร

 

    เมื่อเสด็จถึงปัญจาลนครแล้ว พระเจ้าจุลนีทรงพระราชทานสักการะเป็นอันมากแก่มโหสถบัณฑิต อีกทั้งมีพระราชประสงค์จะขอให้มโหสถอยู่รับใช้ใกล้ชิดในราชสำนักของพระองค์

 

    มโหสถกราบบังคมทูลว่า “หม่อมฉันขอกราบบังคมทูลถวาย ถึงแบบแผนอันดีงามของท่านผู้เป็นบัณฑิตว่า ผู้ใดละทิ้งท่านผู้ชุบเลี้ยงตนมาเพราะเหตุแห่งทรัพย์ ผู้นั้นย่อมถูกติเตียนทั้งสองด้าน คือ ประการแรก วิญญูชนทั้งหลายจักติเตียนผู้นั้นได้ว่า ทอดทิ้งท่านผู้มีอุปการคุณเพียงเพราะโลภอยากได้ทรัพย์ และอีกประการหนึ่ง แม้ตนก็จักติตนได้ นี้ถือเป็นสิ่งสำคัญนัก พระพุทธเจ้าข้า”

 

    มโหสถได้กราบทูลต่อไปอีกว่า “หากพระเจ้าวิเทหราชยังทรงมีพระชนม์อยู่เพียงใด ตราบนั้นหม่อมฉันก็จะไม่ขอเป็นคนของพระราชาอื่น และจะไม่ขอไปพำนักอาศัยในดินแดนอื่นในฐานะข้าเฝ้าเป็นอันขาด พระพุทธเจ้าข้า”

 

    พระอธิราชจุลนีทรงสดับเช่นนั้น ก็ทรงเข้าพระทัยมโหสถเป็นอย่างดี ท้าวเธอทรงตรัสชื่นชมว่า “เธอนี่ช่างกตัญญูรู้คุณ สมกับเป็นมหาบัณฑิตจริงๆ แต่ก็เอาเถอะ หากเธอยังยืนยันมั่นคงเช่นนั้น ฉันก็จะขออะไรเธอสักอย่างหนึ่งจะได้ไหม”

 

    “พระองค์ทรงประสงค์สิ่งใดหรือ พระเจ้าข้า” มโหสถทูลถาม

 

   พระเจ้าจุลนีทรงแย้มพระโอษฐ์ด้วยพระหฤทัยเบิกบาน พลางตรัสว่า “เธอจะให้สัญญากับเราได้ไหมว่า เมื่อพระราชาของเธอเสด็จทิวงคตแล้ว เธอจะกลับมาอยู่กับฉันที่นี่ ฉันขอเพียงเท่านี้ล่ะ”

 

    มโหสถทูลรับสนองทันทีว่า “ขอเดชะ หม่อมฉันขอกราบถวายสัตย์ปฏิญาณ เมื่อถึงเวลานั้น หากว่าหม่อมฉันยังมีชีวิตอยู่ ก็จักกลับมาอยู่กับใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทอย่างแน่นอน พระพุทธเจ้าข้า”

 

    “ขอให้ฉันได้มีชีวิตยืนยาวไปจนกว่าจะถึงวันนั้นเถอะนะ ไม่แน่ว่าเธอกับฉัน ใครจะได้ท่องปรโลกก่อนกัน” พระเจ้าจุลนีทรงเย้าเล่นด้วยพระอารมณ์ดี

 

    “ขอพระองค์ทรงมีพระชนมายุยืนนาน ตราบเท่าที่ทรงปรารถนา พระพุทธเจ้าข้า” มโหสถกราบทูลถวายพระพร

 

    ครั้นถึงวันที่มโหสถต้องทูลลากลับมิถิลานคร พระเจ้าจุลนีทรงปรารถนาจะกระทำสักการะแก่มโหสถให้ยิ่งขึ้นไปอีก จึงทรงพระราชทานทองคำพันลิ่ม บ้านส่วย ๘๐บ้าน ทาสี ๔๐๐นาง พร้อมด้วยหญิงงาม ๑๐๐นางแก่มโหสถ พร้อมตรัสว่า “พ่อบัณฑิต ขอเธอจงขนทรัพย์และพาบริวารที่เรามอบให้นี้ ไปสู่มิถิลานครโดยสวัสดิภาพเถิด”

 

    ก่อนจะถวายบังคมลา มโหสถกราบทูลพระเจ้าจุลนีเป็นครั้งสุดท้ายว่า “พระองค์อย่าทรงวิตกถึงพระราชวงศ์เลย หม่อมฉันมั่นใจเหลือเกินว่า พระเจ้าวิเทหราชจะทรงปฏิบัติต่อทุกพระองค์อย่างดีเสมือนญาติของพระองค์เอง และหากหม่อมฉันกลับไปถึงมิถิลานครแล้ว จะรีบส่งเสด็จพระราชชนนี พระเทวี และเจ้าชายปัญจาลจันทะกลับมาโดยเร็วที่สุด พระเจ้าข้า”

 

    พระเจ้าจุลนีตรัสว่า “ขอบใจเธอมาก พ่อบัณฑิต ฉันจะรอ ฝากเธอช่วยนำบรรณาการเหล่านี้ไปมอบให้ลูกหญิงของฉันด้วย”

 

    ตรัสดังนี้แล้ว ก็ทรง ฝากทาสชายหญิง โค กระบือ ทองเงิน ผ้า ช้าง ม้า และรถที่ตกแต่งอย่างดี ให้มโหสถนำไปพระราชทานเป็นของกำนัลแด่พระราชธิดาปัญจาลจันที จากนั้น ก็รับสั่งให้ตระเตรียมโภชนะสำหรับบำรุงเลี้ยงกองรถและกองราบอย่างอิ่มหนำสำราญ ทั้งยังให้จัดอาหารสำหรับช้างและม้าพาหนะเพิ่มขึ้นอีกเป็นสองเท่า

 

    ท้าวเธอทรงมีพระหฤทัยโสมนัส ตรัสประทานพรแด่มโหสถก่อนจะออกเดินทางด้วยพระดำรัสว่า “ขอพระเจ้าวิเทหราชจงทอดพระเนตรเห็นเธอกลับไปถึงมิถิลาโดยสวัสดิภาพเถิด”

 

    แม้พระราชาทั้งร้อยเอ็ดพระองค์ ก็ทรงประทานเครื่องบรรณาการแก่มโหสถอีกมากมาย

 

    ครั้นพร้อมเพรียงกันแล้ว มโหสถพร้อมด้วยขบวนเกียรติยศที่ยิ่งใหญ่อลังการ ห้อมล้อมด้วยคณะทูตทหารผู้สืบราชการลับที่ส่งมาปฏิบัติหน้าที่ในราชสำนักต่างๆ ก็เริ่มทยอยเดินทางออกจากปัญจาลนคร มุ่งหน้าสู่มิถิลานครทันที ในระหว่างทาง มโหสถได้ส่งคนไปเก็บส่วยตามบ้านส่วยที่พระเจ้าจุลนีทรงประทานให้ ทีละบ้านๆ จนกระทั่งขบวนเคลื่อนเข้าสู่แคว้นวิเทหรัฐ ประมาณ ๓โยชน์ก่อนจะถึงมิถิลานคร ข่าวการกลับมาของมโหสถบัณฑิตก็แพร่สะพัดไปทั่วพระนคร

 

    อาจารย์เสนกะทราบข่าวจากทหารที่เฝ้าประจำ ณ จุดสกัดที่ตนวางไว้เป็นระยะๆ ก็สุดแสนจะดีใจ รีบกุลีกุจอขอเข้าเฝ้า เพื่อทูลถวายรายงานให้ทรงทราบข่าวนั้นทันที “มาแล้วพระพุทธเจ้า มหาบัณฑิตแห่งมิถิลานครกลับมาถึงแล้ว”

 

    พระเจ้าวิเทหราชทรงสดับข่าวอันเป็นมงคลนั้นแล้ว ก็ทรงดีพระทัยยิ่งนัก รีบประทับยืนขึ้น แล้วทอดพระเนตรผ่านช่องพระแกลมองดู ณ เบื้องล่างในทันที

 

    เมื่อพระเจ้าวิเทหราช ทรงทอดพระเนตรขบวนของมโหสถบัณฑิตที่ใหญ่โตมโหฬารนั้นแล้ว จะทรงดำริอย่างไร เพราะว่าในตอนที่อยู่ในเมืองปัญจาละนั้นมโหสถมีกองกำลังเพียงนิดเดียว แต่บัดนี้กลับมีกองกำลังมากมายเสมือนกับกองทัพใหญ่ที่พระเจ้าจุลนีเคยยกทัพมาล้อมเมืองในครั้งก่อน ส่วนว่าเหตุการณ์จะเป็นอย่างไร โปรดติดตามตอนต่อไป

  

พระธรรมเทศนาโดย: พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย)

http://goo.gl/aU9gU