Mobile Versionชาดก 500 ชาติ
สีหจัมมชาดก-ชาดกว่าด้วยลาห่มหนังสิงโต
พระโกกาลิกะผู้ที่ชอบโกหกหลอกลวงประพฤติผิดศีลผิดธรรมเป็นนิจโลกของเราในเวลาหลังพุทธกาลล่วงพ้นมาจนบัดนี้ ย่อมรู้กันดีว่าความโกหกหลอกลวงนั้นมีอยู่มากมาย แต่ในพุทธสมัยหาเป็นเช่นนี้ไม่
ดังมีภิกษุรูปหนึ่งเก่งทางหลอกลวงขึ้นในพระมหาวิหาร นั้นก็คือพระโกกาลิกะ แต่ภิกษุผู้นี้ก็ไม่อาจลอยนวลหลุดพ้นบ่วงกรรมไปได้พระโกกาลิกะได้กล่าวหลอกลวงเพื่อนภิกษุเพื่อให้ตนนั้นได้ออกไปรับภัตกิจแทนอันคนเราหากได้ลองโกหกสักครั้งหนึ่งแล้วก็จะติดเป็นสันดอนกระทำซ้ำแล้วซ้ำเล่า พระโกกาลิกะนั้นเป็นภิกษุที่ใช้คำโกหกโป้ปดมดเท็จจนเป็นนิสัย
และมิได้เห็นโทษของสิ่งเหล่านี้เลย กลับกันยิ่งกิตติศัพท์ความเจ้าเล่ห์ หลอกลวงเก่งโด่งดังขึ้นเท่าใด ภิกษุนักโกหกก็ยิ่งหลงตัวเองมากขึ้นเท่านั้นพระโกกาลิกะไม่เคยเล็งเห็นโทษในความผิดของตนแต่กลับชอบใจในความฉลาดแกมโกงของตน“ ฮ่า ฮ่า ฮ่า ตลกภิกษุเหล่านั้นจริง ๆ เลย ฮ่า ฮ่า ฮ่า ช่างซื่อไร้เดียงสายิ่งนัก หลอกนิดหลอกหน่อยก็เชื่อ เชื่อไปได้ยังไงนี่ เหอะๆ ตลกจังเลย ”
นอกจากลวงพระเณรในพระอารามเดียวกันแล้ว พระโกกาลิกะยังทำกลอุบายรับนิมนต์ หรือการภัตกิจต่าง ๆ อย่างแนบเนียนเป็นที่เอือมระอาทั่วไป
กิตติศัพท์ความเจ้าเล่ห์ของพระโกกาลิกะโด่งดังเป็นที่รู้กันทั่วในหมู่ภิกษุสงฆ์“ โยมอุปถัมภ์ผู้นั้นนิมนต์อาตมาไว้เป็นนิจแล้ว ท่านคงไม่ควรไปหาเขาอีก ” “ หากเป็นเช่นนั้น ท่านก็ไปแทนเราเถิด ” ( เหอะๆ โง่ได้อีก เสร็จเรา
โยมผู้นั้นทำบุญที ถวายของตั้งมากมาย จะแบ่งให้ใครได้ยังไงละ เอาเองดีกว่า) เมื่อเหล่าภิกษุสงฆ์รู้ข้อเท็จจริงที่ไม่เป็นไปตามคำที่พระโกกาลิกะบอก
เหล่าภิกษุสงฆ์ต่างพากันหนีห่างไม่ร่วมเสวนากับภิกษุโกกาลิกะจอมเจ้าเล่ห์ก็เริ่มหนีทำตัวออกห่าง หนักเข้าจากที่ไม่มีใครพูดคุยด้วยก็กลายมาเป็นไม่มีผู้ใดเข้าใกล้ชิด “ อืม พระผู้นี้ผิดศีลจนเป็นนิสัย ไปกันเถอะอย่าเสวนา
กับเขาเลย ” แล้วเหตุดังนี้ก็ทราบโดยพระเนตรพระกรรณ์ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ทรงเรียกภิกษุนี้มายังพระคันธกุฎีแล้วตรัสว่า
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเรียกพระโกกาลิกะมาเข้าเฝ้ายังพระคันธกุฎี“ ดูก่อน พระโกกาลิกะบวชอยู่ในพระพุทธศาสนา อันมีความจริงเป็นแก่นสาร ไม่ควรครองตนอยู่ด้วยความหลอกลวง ดังในอดีตกาล
ก่อนโน้นก็ถูกทุบตีขับไล่จากชนบทเพราะการล่อลวงผู้อื่นมาแล้ว ” สมเด็จพระบรมศาสดาทรงตรัส สีหจัมมชาดกอันเป็นอดีตชาติหนึ่งดังนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสเล่าสีหจัมมชาดกแก่พระโกกาลิกะมัชฌิมประเทศในอดีตกาลนั้น การแลกเปลี่ยนค้าขายยังไม่ได้มีขบวนเกวียนของนายวาณิชย์ดังเวลาภายหลัง ผู้คนต่างเมืองต่างนิยมใคร่ค้า
ก็ค้ากันโดยเสรี ดังนิคมชนบทหนึ่งชายแดนแคว้นกาสีที่บางครั้งพ่อค้าวาณิชย์ก็พากันขนสินค้าเร่ขายกันมากเป็นขบวน
มัชฌิมประเทศในครั้งอดีตกาลแต่บางครั้งก็จะมีเพียงรายสองรายเท่านั้น ครั้งที่ไม่มีผ้าค้าขายเป็นเวลานานได้มีพ่อค้าเครื่องหอม เครื่องประทินผิวรายหนึ่งขนสินค้า
เข้ามายังชนบทที่นี่ “ ที่นี้แหละจักเป็นถุงเงินถุงทองให้เราตักตวงเป็นที่ต่อไป
ชายแดนแคว้นกาสีมีการค้าขายกันอย่างเสรีอ้าวพ่อแม่พี่น้องทั้งหลายของดีอินเทรนด์แบรนเนมดัง ๆ มาแล้วจ้า ยาบำรุงกำลังฟิตปั๊งๆ ก็มี วิตตามินกินแล้วขาวโบ๊ะ ๆ ก็มี ออกมาเลือกซื้อ
เลือกหากันได้เลยนะจ๊ะ อยากสวยอยากหล่อต้องทางนี้จ้า โอ้น้องหญิงทางนั้น สนใจซื้ออาหารเสริมไหมจ๊ะ จะปล่อยให้อ้วนอยู่ทำไม
ดินแดนแคว้นกาสีผู้คนต่างใช้ชีวิตกันตามปกติฉันมียาวิตตามินชั้นดีกินแล้วผอมได้สัดส่วน สามีรักสามีหลงนะจ๊ะ สนใจก็มาเลือกซื้อได้เลยนะจ๊ะ ฉันจะวางขายที่ลานกลางหมู่บ้าน ซื้อเยอะ
เดี๋ยวแถมวิตตามินเสริมกระชับผิวด้วยนะจ๊ะ ” “ หึ ฉันไม่ได้อ้วนย่ะ แค่อวบระยะสุดท้ายสุดๆ เท่านั้นเอง ปากเสีย ”
มีพ่อค้าเร่จากต่างเมืองได้เข้ามาขายสินค้ายังแคว้นกาสีวันแรกพ่อค้าขายสินค้าได้จำนวนหนึ่งเมื่อนำมาซื้ออาหารให้ตนและลากินแล้วยังพอเหลือเล็กน้อย “ โอ้ เรานี่โง่จริง ๆ ไม่น่าต้องซื้ออาหาร
ให้เจ้าลามันเลย ของมีกินเต็มทุ่งเนี่ย ดูสิข้าวสาลีออกรวงกำลังดีเลย ของชอบของเจ้าเลยใช่ไหมเจ้าลาเอ๋ย
พ่อค้าเร่ได้ตะโกนขายสินค้าของตนไปเรื่อยๆพ่อจะจัดแจงให้แกได้กินของชอบของแก กินได้อย่างหนำใจเลย นี่ไงล่ะเคล็ดลับของพ่อ หนังสิงโต รับรองว่าถ้าเจ้าสวมหนังนี้เข้าไป
ไม่มีใครกล้าแหย่มเจ้าแน่ ๆ แล้วคราวนี้ ลาน้อยของพ่อก็จะกลายเป็นสิงโตเจ้าป่าครองนาข้าวสาลี กินรวงข้าวเหล่านี้ได้อย่างเต็มที่
พ่อค้าเจ้าเล่ห์คิดวางแผนให้ลาของตนได้กินข้าวสาลีของชาวบ้านแบบฟรี ๆไม่มีใครกล้าหือ ฮ่ะ ฮ่า ฮ่า ” พ่อค้าเอาหนังสิงโตที่ตัวเองเก็บไว้ขายให้คหบดีอีกเมืองหนึ่งคลุมตัวลาของตนแล้วนำไปปล่อยไว้ในนาข้าวสาลี
“ อยู่นี้กินอย่างสบายใจนะพ่อเอ้ย ขายของเสร็จแล้วจะกลับมารับ เอาล่ะสิงโตลูกพ่อเข้าไปลุยกับรวงข้าวเหล่านั้นเถอะ
พ่อค้าเจ้าเล่ห์ได้เอาหนังสิงโตมาห่มคลุมให้ลาของตนพ่อจะไปล่ะ ของดี ๆ มีให้กินฟรี ไม่ต้องจ่ายเงิน ฮ่ะ ฮ่า ฮ่า สบายใจ แค่นี้เราก็มีเงินเหลืออีกเยอะเลย ”เมื่อการหลอกผู้อื่นผ่านไปครั้งหนึ่ง
ครั้งต่อมาพ่อค้าก็ค้าขายได้สบายใจโดยไม่ต้องแบ่งกำไรซื้ออาหารให้ลาอีก “ ยาวิเศษเหลืออีกแค่ท่านเดียวจ้า ที่ย่น ๆ ยับ ๆ
พ่อค้าเจ้าเล่ห์ปล่อยให้ลาของตนกินข้าวสาลีในนาของชาวบ้านแล้วก็จะดูเต่งตึงตูม ๆ ใครที่หน้าดำหมองคล้ำก็เชิญทางนี้เลยจ้า มียาดี้ดี กินแล้วผิวขาวอมชมพูขึ้นทันตาเห็นเลยนะจ๊ะ ” เมื่อได้กำไรดี
พ่อค้าเจ้าอุบายก็มาบ่อย และตั้งแต่เช้าจรดเย็นก็นำลาคลุมหนังสิงโตมาปล่อยไว้ในนาข้าวของชาวบ้านเหมือนดังเคย
พ่อค้าเจ้าเล่ห์ได้มาขายของตามปกติโดยทิ้งลาของตนไว้ในทุ่งข้าวสาลี“ เงินเหลือบานเลย แววเศรษฐีออกเลยสิเรา ดูสิลาน้อยของพ่อก็กินเอ้ากินเอา โตวันโตคืน เฮ้ย สบายใจจริง ๆ อิมจังตังส์อยู่ครบ ” พ่อค้า
จอมหลอกลวงนึกถึงแต่ผลประโยช์นของตน ไม่สนใจว่าชาวบ้านที่พบในลาคลุมหนังสิงโตนั้นจะตกใจขวัญผวาหวาดกลัวสักแค่ไหน
เลิกจากการค้าขายพ่อค้าเจ้าเล่ห์ก็กลับมารับลาของตนที่ทุ่งนา“ เฮ้ย นั่นมันสิงโตนี่หว่า มาอยู่ในนาข้าวสาลีของเราได้ไง โอ้ยพ่อแก้วแม่แก้วช่วยลูกด้วย ” แม้ไม่เคยมีข่าวว่าสิงโตตัวนี้เคยกัดกินคน
หรือวัวควายของใคร แต่เมื่อแรกเห็นทุกคนก็เผ่นหนีกันเตลิดทั้งทุ่ง ไม่เป็นอันทำมาหากินได้ปกติสุข
ชาวบ้านที่เห็นลาในคราบของสิงโตต่างพากันหวาดกลัวจนไม่เป็นอันทำงาน“ เฮ้ยสิงโต ตัวเป็น ๆ เลยนี่หว่า เอาตัวรอดก่อนดีกว่า ” “ หนีเลยลูก สามีตัวดี หน้าสิ่วหน้าขวานขึ้นมาทีไร มันหนีเอาตัวรอดคนเดียวทุกที ”
“ แม่จ๋า หนูกลัวสิงโต หน้ามันดุ มันจะกัดเราไหมแม่ ดูสิมันมองมาทางนี้แล้ว ” ครั้นเดือดร้อนมาก ๆ เข้า
แม้สิงโตจะไม่เคยทำร้ายใครแต่ชาวบ้านก็พากันวิ่งหนีเอาตัวรอดทุกครั้งที่เจอชายฉกรรจ์ในนิคมหมู่บ้านนั้นก็พากันมารวมตัวหาทางกำจัดสิงโต แต่แล้วก็หาคนกล้าเสี่ยงตายไม่ได้เลยแม้แต่เพียงคนเดียว
“ อ้าว ไหนใครจะไปไล่สิงโตตัวนั้นกันบ้าง เราจะปล่อยให้มันกัดกินข้าวในนาเราอย่างนี้ต่อไปรึ ” “ งานนี้ใครจะไปกล้าเสี่ยง
ชาวบ้านต่างประชุมกันเพื่อต้องการคนอาสาไปปราบสิงโตโดนมันขยุ้มกัดเอามันไม่คุ้มกันหรอก ” “ ใครจะไปก็ไปเถอะ ข้าไม่ไปคนหนึ่งล่ะ ” ถ้าเอ็งไม่ไป ข้าก็ไม่ไป กลัวเหมือนกันนะโว้ย ” เรื่องราว
เหล่านี้อยู่ในสายตาของบัณฑิตผู้นำหมู่บ้านนิคมนั้นอยู่ตลอดเวลา บัณฑิตหนุ่มสังเกตพบว่า เมื่อถึงเวลาเย็นที่พ่อค้าจูงลากลับไป
บัณฑิตผู้นำหมู่บ้านได้เฝ้าสังเกตพฤติกรรมของพ่อค้าเร่ที่มาจูงลากลับจากทุ่งนาในเวลาเย็นสิงโตที่อยู่ในนาข้าวสาลีนั้นก็หายไปด้วย “ น่าแปลกนักทำไมเจ้าสิงโตตัวนั้นมันหายไปเวลาเดียวกับที่พ่อค้าจูงลากลับบ้านทุกครั้งเลย
ดูมีพิรุธ สงสัยชาวบ้านจะโดนเจ้าพ่อค้านั้นปั่นหัวแน่ ๆ ” บัณฑิตผู้นำหมู่บ้านเล่าเรื่องที่ตนสังเกตเห็นให้ชาวบ้านรับรู้โดยทั่วกัน
บัณฑิตผู้นำหมู่บ้านได้นำเรื่องที่ตนเห็นพ่อค้าเจ้าเล่ห์จูงลากลับจากทุ่งนามาเล่าให้ชาวบ้านฟังจากนั้นมาลูกบ้านทุกคนก็ช่วยกันสังเกตพิรุธนั้น “ นั่นไงเจ้าพ่อค้านั่นมันนำลากลับไปแล้ว ประเดี๋ยวพวกเราที่ทุ่งนาก็จะมาส่งข่าว
เรื่องสิงโตว่ามันจะมีอยู่ไหม ” “ ถ้าสิงโตในนาข้าวนั้นหายไปจริง ๆ ก็แสดงว่าเจ้าพ่อค้าเจ้าเล่ห์นั่นมันมาหลอกลวงพวกเรา
บัณฑิตได้วางแผนให้ชาวบ้านไปเฝ้าดูพฤติกรรมของพ่อค้าเจ้าเล่ห์คอยดูถ้าเป็นอย่างนั้นจริง เจ้าพ่อค้านั่นมันน่วมแน่ ” ส่วนผู้นำหมู่บ้านนั้นก็คอยสังเกตการเคลื่อนไหวของพ่อค้านั้นตลอดเวลาทั้งเช้าและเย็น
เขาพบว่าบนหลังลานั้นมีทั้งสินค้าและหนังสิงโตบรรทุกไว้ “ เจ้าพ่อค้าจอมลวงโลกคนนี้คงเอาหนังสิงโตใส่ให้ลาแล้วปล่อยไว้ให้กินข้าวของ
ชาวบ้านต่างพากันมาขับไล่พ่อค้าเจ้าเล่ห์ที่หลอกพวกตนด้วยการห่มคลุมหนังสิงโตบนร่างของลาทำให้ชาวบ้านต่างหวาดกลัวของชาวนาเป็นแน่ สิงโตอะไรไม่เห็นจะเคยกัดกินวัวควายเลยสักครั้งเดียว เชื่องยังกับลา ” เย็นวันนั้นบัณฑิตหนุ่มและชาวบ้านจึงซ้อนกลพ่อค้าเจ้าเล่ห์
“ เราพากันไปซุ่มรอ ไว้จนพ่อค้ามา เสร็จแล้วก็ช่วยกันจับลาตัวนั้นถอดหนังสิงโตออก ถึงตอนนั้นพวกคนที่เหลือก็ช่วยกันถือไม้ถือกระบองขับไล่เจ้าพ่อค้า
ชาวนาเจ้าเล่ห์พร้อมเจ้าลาต่างพากันวิ่งหลบหนีการทำร้ายจากพวกชาวบ้านแล้วก็ลาตัวนั้นออกไปจากหมู่บ้านเราไปสะ ” และแล้วเรื่องราวก็เป็นไปตามแผนที่วางเอาไว้ ชาวบ้านช่วยกันถลกหนังสิงโตออกจากลา ส่วนชาวบ้านที่เหลือ
ก็พากันถือไม้ขับไล่พ่อค้า “ หนอยแน่ะ เจ้าพ่อค้าเจ้าเล่ห์บังอาจมาหลอกพวกเราได้ เอาไม้กระบองนี้ไปชิมหน่อยแล้วกัน นี่ นี่ ” “ เอาให้หนักเลยพวกเราทั้งลา
ทั้งเจ้าของนั้นแหละพระพุทธองค์ทรงประชุมชาดกนั่นไงได้ยินเสียงราชสีห์คำรามไหมพี่น้อง ปะปะไปกันเถอะกลับมาทางไหนก็ไปทางนั้นเลย ลาบ้าหลอกกินข้าวในนาเสียหายหมด ” เรื่องคนหลอกลวงในครั้งนั้น
มีภาพสุดท้ายที่ชาวบ้านได้เห็นก็คือเจ้าลาที่น่าสงสารกับคนโกหกหลอกลวงหอบหนังสิงโตหนีไปอย่างหัวซุกหัวซุน “ แหม แค่นี้ก็ต้องไล่กันด้วย กินนิดๆ หน่อย ๆ
โอ้ย ๆ นั่นไม้หน้าสามนี่น่าหนีเอาตัวรอดก่อนแล้วโว้ย ตัวใครตัวมันนะเจ้าลา ” สมเด็จพระพุทธศาสดาทรงประชุมชาดกโสดาปัตติผลว่า ในพุทธกาลครั้งนั้นให้ภิกษุหลอกลวงบรรลุพ่อค้าเจ้าเล่ห์ กำเนิดเป็นโกกาลิกภิกษุบัณฑิตหัวหน้าหมู่บ้าน เสวยพระชาติเป็น พระพุทธเจ้า
พิมพ์บทความนี้
